تاریخ علم فقط سرگذشت یک حوزهٔ خاص نیست بلکه قصهٔ آشنایی ما با خودمان و جهانمان است. این آشنایی از هزاران سال پیش شروع شده است و هنوز هم ادامه دارد. اول قصه، علم با جادو و مناسک دینی آمیخته بود اما هر چه جلوتر آمدیم از آن دو فاصله گرفت و به فناوری نزدیک شد. حالا از قربانی کردن گربهٔ سیاه به کامپیوترهای محاسبهگر دقیق رسیدیم. با این حال، هنوز به نیمهٔ این راه طولانی هم نرسیدیم و خیلی چیزها مانده تا دربارهٔ بدن و جهانمان بدانیم.
کتاب «تاریخ مختصر علم» در ۴۰ فصل کوتاه سرگذشت علم را به سادگی و روانی هر چه تمامتر روایت میکند. این کتابْ روایتگری را از قرنها قبل و اختراع «سوزنها و عددها» در سرزمینهای شرقی شروع میکند:
پس از آن، کتاب به اقلیدس و بقراط میرسد و اینقدر پیش میرود تا آخر ما را به داروین و بیل گیتس میرساند. کتاب هم به زمینههای اجتماعی اختراعات علمی توجه میکند و هم اشاراتی به شخصیت و زندگی خصوصی دانشمندان تاریخساز میکند. با این حال، هیچ فصل کتاب طولانیتر از ۱۰ صفحه نمیشود و گاهی تنها در ۳ صفحه اختراعی را توضیح میدهد:
تاریخ مختصر علم را چه کسانی باید بخوانند؟
همانطور که از لحن داستانگونهٔ کتاب هم مشخص است، مخاطب اصلی این کتاب آدمهای کنجکاوی هستند که شاید اطلاعات دقیقی از تاریخ علم نداشته باشند اما مشتاق هستند تا آن را بخوانند و بدانند. بنابراین، از نوجوانان تا بزرگسالان میتوانند این کتاب را در دست بگیرند و چیزی بیاموزند. مخصوصاً اگر نوجوانی کنجکاو در اطرافتان هست که شما را با سوالهایش کلافه کرده است، این کتاب میتواند انتخاب دقیق و مناسبی باشد چون هم زبان کتاب جذاب است و هم محتوای آن. همچنین نوجوان ایرانی ممکن است در این کتاب به مطالبی بربخورد که در کتابهای درسی رد چندان از آن ندیده و این مسئله به جذابیت کتاب افزوده است. اما اگر خودتان دستی بر آتش علم و تاریخ آن دارید، احتمالاً این کتاب چیزی برای افزودن به شما ندارد. هر چند باز هم ممکن است از لحن و روایتگری آن لذت ببرید.
تاریخ مختصر علم با ترجمهٔ ماندانا فرهادیان در ۳۶۸ صفحه منتشر شده و نشر نی آن را راهی کتابفروشیها کرده است.
اگر به روند زمانی رشد علوم علاقه دارید، شاید تاریخ فلسفه نیز برای شما جذاب باشد. خواندن مطلب زیر را به شما پیشنهاد میدهیم.
مجلهٔ اینترنتی ۳۰بوک