برنامهٔ supernanny یا «پرستار بچهٔ فوق‌العاده» یکی از برنامه‌های تلویزیونی واقع‌نما بود که در سال 2004 با اجرای جو فراست پخش شد و به والدین بسیاری کمک کرد تا کودکان بدرفتار و لجوج خود را درست و اصولی تربیت کنند. در ادامه بیشتر دربارۀ این برنامهٔ تلویزیونی و فعالیت‌های جو فراست در زمینهٔ فرزندپروری و نیز کتاب مادر کافی نوشتۀ جو فراست می‌خوانید.
برنامهٔ تلویزیونیِ جو فراست
جو فراست که سال‌ها پرستار بچه بود، در برنامهٔ «پرستار بچهٔ فوق‌العاده» در قالب یک پرستار حرفه‌ای ظاهر شد و در هر قسمت به کمک خانواده‌ای می‌شتافت که در تربیت فرزند یا فرزندان خود با مشکلات جدی مواجه بودند. او از طریق آموزش و مشاهده، راه‌های جایگزینی را به والدین نشان می‌داد تا انضباط را به فرزندانشان بیاموزند. این برنامه در سال اولِ پخش، شش میلیون ببیننده داشت و خیلی سریع به موفقیت رسید و تا سال 2014 در 48 کشور دیگر نیز برنامه‌هایی مشابه این برنامه طراحی و پخش شد.
معرفی کتاب مادر کافی
جو فراست با نام مستعار «پرستار بچهٔ فوق‌العاده» در کتاب مادر کافی به سوالات بسیار والدینی که در زمینهٔ تربیت فرزند مشکل دارند و به‌شدت دچار استرس شده‌اند پاسخ داده است. او که در برنامهٔ تلویزیونی‌اش در رفتار با کودکان مشکل‌دار معجزه کرد، در کتاب مادر کافی به والدین نشان می‌دهد که چطور اعتمادبه‌نفس خود را در تربیت فرزندانشان از دست ندهند. او با روش‌های ابتکاری‌اش، به والدین یاد می‌دهد که چگونه مشکلات مختلف کودکان مانند زمان غذاخوردن، زمان حمام و خواب را حل کنند و با مشکلاتی مانند شب ادراری، انجام‌ندادن تکالیف، رقابت خواهر و برادری و رفتار پرخاشگرانۀ کودک چطور مقابله کنند.
دربارهٔ کتاب مادر کافی
کتاب مادر کافی به دو بخش: 1. مسئله و 2. راه‌حل کنش‌محور تقسیم شده است. جو فراست در کتاب به والدین نشان می‌دهد چگونه با کمک ده قانون اساسی «پرستار بچهٔ فوق‌العاده» رویکرد مؤثری به حل مسئله و هماهنگی داشته باشند و اقتدار را به خانه بازگردانند. در ادامه دو نمونه از مشکلاتی را که جو فراست در کتاب مادر کافی به آن پرداخته بررسی می‌کنیم.
مشکل: فرزندتان حاضر نیست سر ساعت مشخصی که برایش تعیین کرده‌اید به رختخواب برود، راه‌حل چیست؟
راه‌حلِ جو فراست: یک برنامهٔ روتین برای قبل خواب کودک ایجاد کنید تا او بتواند به یک الگوی ثابت عادت کند و بداند قادر به تغییر یا دستکاری آن نیست. یک برنامهٔ روتین، یعنی چند رویداد آرامش‌بخش که پشت‌سرهم برای آرام بخشیدن به کودک طراحی شده است.
مشکل: آموزش صحیح استفاده از دستشویی
راه‌حلِ جو فراست: کودک خود را با حذف هرگونه نشانهٔ شرم یا انزجار از چیزی که صرفاً واقعیت طبیعی زندگی است، آماده کنید. در دستشویی را باز بگذارید و او را با خود به دستشویی ببرید و به او توضیح دهید که دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد. در ادامه به او طرز صحیح استفاده از دستمال توالت و شستن دست‌هایش را توضیح دهید.
5,500,000
واکنش آمازون به کتاب مادر کافی
کتاب مادر کافی برای پدران و مادران ناامید در سرتاسر دنیا است. شاید بد نباشد بگوییم جو فراست هیچ فرقی با یک زن شگفت‌انگیز ندارد. او نه به شما توصیه‌ای میکند و نه شما را راهنمایی میکند بلکه قوانینی وضع کرده است تا بتوانید با کمک آن‌ها وضعیت فرزندان خود را مدیریت کنید و هیچ جایی برای بحث فرزند با شما نمی‌گذارد.
او با ده قانون برتر خود، مرزها را تعیین میکند و به شما نشان می‌دهد چطور زمان غذا خوردن، استراحت و خواب فرزندان‌تان را مدیریت کنید. او به والدینی که روی هر وعدهٔ غذایی کودک نوپای خود بسیار حساس هستند هشدار می‌دهد که مدت زیادی طول نمی‌کشد که دیگر نتوانید آن‌ها را مجبور به غذا خوردن کنید بلکه باید یاد بگیرید او را به غذاخوردن تشویق کنید.
رویکرد جو فراست بسیار محکم و قاطع است و زمینه را برای والدین فراهم میکند تا بتوانند خانه‌ای «شاد» داشته باشند.
بریده‌هایی از کتاب مادر کافی
«در این مرحله نوزاد، بیش از هر کسی به مادر احتیاج دارد و مادر نیز این مسئله را حس میکند. مادر و نوزاد با هم یکی هستند، درد یکی درد دیگری است و به‌طرز معجزه‌آسایی از حال همدیگر باخبرند. در این دوران به نفع فرزند شماست که مادر، راحت و خوشحال باشد زیرا کودک همان حس را دریافت میکند ولی اگر مادر نگران و مضطرب باشد، همان احساس و علایم نگرانی و اضطراب در فرزندش نیز به‌وجود می‌آید که بی‌شک در سرنوشت نوزاد و شکل‌گیری شخصیّت او نقش مخربی خواهد داشت. مادر همواره نگران است که مبادا فرزندم در خطر باشد یا من مادر کاملی نباشم، شاید گریهٔ او به این معناست که من مادر خوبی نیستم و با توجه به اینکه مرتب گریه میکند، به احتمال فراوان در انجام کارها کوتاهی کرده‌ام و بدین ترتیب او مورد آزار قرار گرفته و ... به هر ترتیب این قبیل احساس‌های مخرب بوسیلهٔ سیمی نامرئي به کودک منتقل شده و باعث ایجاد استرس و در نتیجه بی‌تابی و گریهٔ بیشتر وی می‌گردند. از طرف دیگر به دنبال این قبیل بی‌تابی‌های کودک، بر احساس گناه و اضطراب مادر نیز افزوده می‌شود. پس هرگز اجازه ندهید که اضطراب در شما شکل بگیرد؛ به خود شک نکنید، مطمئن باشید که اکثر مادران نیز در ابتدا همین احساس نگرانی را داشته‌اند ولی موفق شده‌اند بر آن چیره شوند.»«این رابطه در سنین دوازده تا هجده ماهگی حیاتی است و پس از این مدت می‌تواند تبدیل به رابطه‌ای بیمارگونه شود که آن را درآمیخنگی عاطفی یا وابستگی بیمارگونه می‌نامیم. برای مثال جدایی از مادر برای کودکِ هفت‌ساله‌ای که هنوز از نظر عاطفی وابسته به مادر است، با او می‌خوابد، افکار مادرش را می‌خواند و مادر هم افکار و ذهنیّات او را می‌داند، غیرقابل تحمّل است؛ چنین بچّه‌ای در عین حال مادرش را کتک می‌زند، به او آزار می‌رساند، مهدکودک یا مدرسه نمی‌رود، اجازه نمی‌دهد پدر و مادر با هم صحبت کنند و با ایجاد مزاحمت، گریه کردن یا اعمال خشونت مانعِ وجود رابطهٔ مطلوب بین آن دو می‌شود. در این شرایط پدر نیز خارج از صحنه است، بیشتر اوقات خود را صرفِ کار میکند، اغلب در منزل نیست و وقتش را با دوستان یا والدین خود می‌گذراند؛ در نهایت رابطهٔ زوجین در چنین خانواده‌ای در معرض خطری جدّی قرار می‌گیرد.
بنابراین باید پس از یک تا دو سالگی، فاصلهٔ عاطفی مادر و کودک بیشتر شود، پدر به رابطه بازگردد و دوباره جایگاه خود را در خانواده مستحکم کند. درآمیختگیِ عاطفی پدیدهٔ بسیار شایعی بوده و پیشگیری از آن بخش مهمی از وظایف والدین را در پنج سال نخست زندگی کودکشان تشکیل می‌دهد. عملی‌ترین راه پیشگیری، ایجاد رابطهٔ نزدیک بین پدر و فرزند است، به این معنا که پدر در حمام کردن، لباس پوشاندن، غذا دادن و بازی کردن با کودک، مشارکت فعّال داشته باشد. بدین ترتیب مادر هم می‌تواند در کنارِ نقشِ مادری، نقشِ همسری خود را دوباره از سر بگیرد.»
دربارهٔ جو فراست؛ پرستار کودک
جوآن فراست یک شخصیت تلویزیونی، پرستار کودک و نویسندهٔ انگلیسی در 1970 به دنیا آمد. او را بیشتر به‌خاطر برنامهٔ تلویزیونی suppernanny یا پرستار بچهٔ فوق‌العاده می‌شناسند که از تلویزیون انگلستان پخش می‌شد و او شخصیت اصلی آن بود. این نمایش برای اولین‌بار در سال 2004 در بریتانیا پخش شد و بعد فراست به چندین برنامهٔ دیگر در بریتانیا، ایالات متحده و هلند دعوت شد. او در برنامهٔ «سیگنال نجات خانواده با جو فراست» به مسائلی مانند اعتیاد و سوءاستفاده پرداخت و تاکنون شش کتاب در مورد مراقبت از کودکان نوشته است.
جو فراست در جنوب غربی لندن بزرگ شد. او دوران کودکی شاد و فعالی داشت و از آن‌جایی که پدرش به تاریخ علاقه داشت، در کودکی از قلعه و موزه‌های زیادی دیدن کرد. زمانی که 24 ساله بود مادرش را بر اثر سرطان از دست داد. فراست زمانی که تنها 18 سال داشت به سراغ پرستاری بچه رفت و بیش از 30 سال در بریتانیا و ایالات متحده به این کار مشغول بود. افراد مشهوری مانند جان لوید، تهیه‌کنندهٔ برنامه‌های تلویزیونی، جو فراست را استخدام کردند.
پس از موفقیت برنامهٔ پرستار بچهٔ فوق‌العاده، جو فراست به برنامه‌های دیوید لترمن، اپرا وینفری و جی لنو دعوت شد. در سال 2011 فراست شرکت در برنامهٔ پرستار بچهٔ فوق‌العاده را کنار گذاشت و به استخدام دبورا تیلمن برای بازرسی از مدارس درآمد. سپس از آوریل 2014 او مجری برنامهٔ گفت‌وگوی «مصائب خانواده» برای آی.تی.وی شد. او در این برنامه با خانواده‌های مختلف مصاحبه می‌کرد و سپس در طول برنامه دربارهٔ ماهیت مشکلات این خانواده‌ها به گفت‌وگو با آن‌ها می‌پرداخت.
در گذشته‌های دور که شرایط زندگی بسیار دشوار بود و مادر نیز حامی و یاوری نداشت، غریزه‌اش برای بقا بسیار قدرتمند بود و تنها حامی نوزاد به‌حساب می‌آمد و غریزه‌اش برای بقای نسل انسان ضرورت داشت اما اکنون شرایط زندگی انسان‌ها دچار تحول اساسی شده، در حالی که غریزهٔ مادری به همان قوت خود باقی مانده است. اما چرا مادر خوب، مادر کافی است نه مادر کامل؟ آیا می‌توان هم مادری کافی و هم خوب بود؟
آیا شما هم در زمینهٔ تربیت فرزندان خود با مشکلات جدی مواجه هستید؟ زمانی که سعی می‌کنید فرزندان‌تان را وادار به کاری کنید با مقاومت شدید آن‌ها مواجه می‌شوید و رفتار‌هایشان شما را کلافه کرده است؟ جو فراست در این کتاب به شما نشان می‌دهد باید والدی کافی باشید تا بتوانید فرزندان خود را به روشی صحیح تربیت کنید.
