منتقدان ادبی، مورخان، خوانندگان مشتاق و حتی کتاب‌خوان‌های معمولی همگی در مورد این‌که کدام رمان می‌تواند بهترین رمان جهان باشد اختلاف‌نظر دارند. آیا بهترین رمان، رمانی است که تصویری زیبا و فریبنده ارائه دهد و خواننده را به دنیای خیالی خود بکشاند؟ یا شاید هم یک رمان رئالیستی که بتواند خواننده را با حقایق زندگی روبه‌رو کند؟ یا رمانی که تأثیر بسیاری بر اجتماع و مردم بگذارد و دنیا را تحت‌تأثیر قرار دهد و تبدیل به پرفروش‌ترین رمان سال شود؟

ما در این مقاله به معرفی بهترین رمان‌های جهان می‌پردازیم و دلایلی را که در زمرۀ بهترین‌ها شمرده شده‌اند مرور می‌کنیم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید تا ببینید علت شهرت‌ و اهمیت‌ هرکدام از این آثار داستانی چیست.

 

1. ناتور دشت اثر جروم دیوید سلینجر، 1951

ناتور دشت نوشتۀ جی.دی سالینجر در سال ۱۹۵۱ منتشر شد و یکی از بهترین رمان‌های جهان است. ابتدا به نظر می‌آمد این کتاب رمانی برای بزرگسالان است اما به خاطر مضامین اضطراب، از خود بیگانگی، نقد سطحی‌نگری جامعه و البته سن و سال شخصیت اصلی‌اش توجۀ نوجوانان را هم به خود جلب کرد. ناتور دشت به اکثر زبان‌ها ترجمه شده است و هر سال حدود یک میلیون نسخه از آن فروخته می‌شود و مجموع فروش کتاب از زمان انتشار آن بیش از شصت و پنج میلیون نسخه است.

هولدن کالفید، قهرمان اصلی رمان به نمادی برای شورش و سرکشی نوجوانان تبدیل شده است. همچنین این رمان به موضوعات پیچیده‌ای مثل بی‌گناهی، هویت، تعلق، از دست دادن، روابط جنسی و افسردگی می‌پردازد. کالفیلد در این رمان سرگذشت خودش و عبورش از معصومیت کودکانه به دنیای بزرگسالی را بازگو می‌کند. این رمان در سال ۲۰۰۵ در فهرست ۱۰۰ رمان برتر انگلیسی زبان جای گرفت و کتابخانۀ مدرن و خوانندگانش آن را یکی از ۱۰۰ رمان برتر انگلیسی زبان قرن بیستم معرفی کردند.

2. خانم دالووی اثر ویرجینیا وولف، 1925

خانم دالووی یا خانم دَلُوِی رمانی از ویرجینیا وولف است که به جزئیات یک روز از زندگی کلاریسا دالووی زنی خیالی از جامعۀ سطح بالای انگلستان پس از جنگ جهانی اول می‌پردازد. خانم دالووی یکی از شناخته‌شده‌ترین رمان‌های وولف است. این رمان که به شیوۀ جریان سیال ذهن نوشته شده است در ابتدا ساعت‌ها نام داشت.

نویسنده با نگاهی درونگرایانه داستان را در زمان به جلو و عقب می‌برد و به درون و بیرون ذهن شخصیت‌ها سفر می‌کند تا تصویری از زندگی کلاریسا و ساختار اجتماعی بین‌ جنگ دو جهانی بسازد. هر صحنه از نزدیک افکار همان لحظۀ شخصیت خاص از کتاب را دنبال می‌کند. وولف تمایز بین گفتار مستقیم و غیرمستقیم را در سراسر رمان محو کرده است. در اکتبر سال ۲۰۰۵ رمان خانم دالووی در فهرست ۱۰۰ رمان برتر انگلیسی زبان در فهرست مجلۀ تایم جا گرفت.

3. آنا کارنینا اثر لئو تولستوی، 1878

آنا کارنینا رمانی از لئو تولستوی نویسندۀ روسی است که اولین بار در سال ۱۸۷۸ منتشر شد. بسیاری از نویسندگان این اثر را یکی از بزرگترین آثار ادبی که تاکنون نوشته شده است می‌دانند و لئو تولستوی خودش آنا کارنینا را اولین رمان واقعی‌اش می‌دانست. آناکارنینا با هشت بخش و بیش از ۸۰۰ صفحه و بیش از دوازده شخصیت اصلی رمانی پیچیده است که به موضوعاتی مثل خیانت، ایمان، خانواده، ازدواج، جامعۀ امپراتوری روسیه، اشتیاق و زندگی روستایی در مقابل زندگی شهری می‌پردازد.

موضوع اصلی رمان آنا کارنینا دربارۀ رابطۀ عاشقانۀ آنا و افسر سواره‌نظام جسور کنت الکسی کریلوویچ ورونسکی است که در محافل اجتماعی سن پترزبورگ رسوایی به بار می‌آورد و دو عاشق جوان مجبور می‌شوند برای رسیدن به خوشبختی به ایتالیا فرار کنند اما بعد از بازگشت به روسیه زندگی‌شان از هم می‌پاشد. تولستوی در این رمان با خلق شخصیت‌هایی که بسیار واقعی به نظر می‌رسند، بحث‌های عمیقی را دربارۀ عشق، درد و خانواده پیش می‌کشد.

این رمان به ویژه در آن زمان رویکردی انقلابی داشت و تعصبات و مشکلات اجتماعی زمان خود را با احساساتی واضح به تصویر کشید. نخستین جملات آنا کارنینا بسیار معروف شده است. نویسنده در ابتدای کتاب می‌گوید: «خانواده‌های خوشبخت همه مثل هم‌اند اما خوانواده‌های بدبخت هر کدام بدبختی خاص خود را دارند.».

4. ماجراهای هاکلبری فین اثر مارک تواین، ۱۸۸۴

ماجراها یا سرگذشت هاکلبری فین رمانی از مارک تواین نویسندۀ آمریکایی‌ست که اولین بار در دسامبر سال ۱۸۸۴ در بریتانیا و در فوریۀ سال ۱۸۸۵ در ایالات متحده منتشر شد. نام این اثر معمولاً در میان رمان‌های بزرگ آمریکایی ذکر می‌شود و یکی از اولین آثار در ادبیات اصیل آمریکایی و یکی از بهترین رمان‌های جهان است که به زبان محلی نوشته شده. داستان این رمان از زبان شخصیت اصلی هاکلبری یا هاک روایت می‌شود که دوست تام سایر، راوی دو داستان دیگرِ مارک تواین است.

این رمان درواقع دنبالۀ کتاب ماجراهای تام سایر است. هاکلبری فین مسیر ادبیات کودکان را در آمریکا تغییر داد و از آنجا که تصویری اثرگذار از دوران کودکی به نمایش گذاشت، بسیار مورد توجه قرار گرفت. نویسنده در این رمان مردم و زندگی در حاشیۀ رودخانۀ می‌سی‌سی‌پی را بسیار واقعی به تصویر کشیده است. ماجراهای هاکلبری فین در جامعه‌ای اتفاق می‌افتد که ۲۰ سال قبل از انتشار رمان از بین رفته بود. نویسنده در این رمان با طنزی تند و تیز به موضوعاتی چون تعصبات و نژادپرستی حمله کرده است.

5. دیوید کاپرفیلد اثر چارلز دیکنز، ۱۸۵۰ 

رمان دیوید کاپرفیلد مشهورترین اثر چارلز دیکنز و هشتمین رمان اوست. دیکنز در این رمان زندگی و سرگذشت شخصیتی خیالی به اسم دیوید کاپرفیلد را آورده است.

پدر دیوید کاپرفیلد پیش از تولد او می‌میرد. او با مادرش که زنی مهربان و نازنین است زندگی می‌کند. مادر دیوید برای تامین زندگی خود و پسرش ناچار می‌شود با مردی بی‌رحم و خشن ازدواج کند. این مرد رفتار بدی با مادرش دارد و عاقبت دیوید را هم به یک مدرسۀ شبانه‌روزی می‌فرستد.

چارلز دیکنز به این رمان و شخصیت داستانی‌اش، دیوید کاپرفیلد عشق می‌ورزید و دیوید را کودک محبوب خود می‌خواند. چارلز دیکنز خودش کودکی پرآشوب و سختی داشت، در فقر بزرگ شد و از کودکی مجبور به کارکردن بود. رد همین تجربیات در آثار او به شکل محسوس و قابل لمسی وجود دارد.

روابط انسانی، رنج و بدبختی، فقر، اختلاف طبقانی و تبعیض از درون‌مایه‌های این رمان است. رمان دیوید کاپرفیلد در دوران پختگی و کمال ادبی دیکنز نوشته شده و از دید بسیاری یکی از تحسین‌برانگیزترین رمان‌های تاریخ ادبیات است.

6. خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر، ۱۹۲۹

خشم و هیاهو نوشتۀ ویلیام فاکنر نویسندۀ آمریکایی است. نویسنده در این کتاب با چندین سبک از جمله جریان سیال ذهن داستانش را روایت می‌کند. این رمان چهارمین رمان فاکنر بود و به سرعت به موفقیت نرسید. وقتی فاکنر ششمین کتابش «حریم» را که فقط برای پول نوشته بود منتشر کرد، فروش کتاب خشم و هیاهو هم افزایش یافت و این رمان از نظر تجاری به موفقیت رسید و نظر منتقدان را هم جلب کرد. در سال ۱۹۹۸،‌ کتابخانۀ مدرن خشم و هیاهو را در فهرست ۱۰۰ رمان‌ برتر انگلیسی قرن بیستم جای داد.

داستان خشم و هیاهو در می‌سی‌سی‌پی و در قرن بیستم می‌گذرد. خانوادۀ کامپسون که اشراف سابق جنوب شهر هستند تلاش می‌کنند تا با فروپاشی خانواده مقابله کرده و آبرویشان را حفظ کنند. طی ۳۰ سال یا بیشتر خانواده دچار بحران مالی می‌شود، احترام و عزت‌شان را از دست می‌دهند و بسیاری از آنان نیز به شکل دردناکی می‌میرند.

7. برادران کارامازوف اثر فئودور داستایوفسکی، ۱۸۸۰

برادران کارامازوف آخرین رمان نویسندۀ شهیر روسی، فئودور داستایوفسکی است. داستایوفسکی نزدیک به دو سال از عمرش را صرف نوشتن این رمان کرد و خودش حدود چهار ماه پس از انتشار آن درگذشت. برادران کارامازوف که در قرن نوزدهم روسیه اتفاق می‌افتد، رمانی فلسفی و پرشور است و سؤالاتی را در مورد خداشناسی، آزادی اراده و اخلاق پیش می‌کشد.

کتاب برادران کارامازوف یک درام اعتقادی ا‌ست که به موضوعات ایمان، شک و عقل در فضای روسیۀ در حال تجدد می‌پردازد و حول موضوع پدرکشی می‌چرخد. داستان اصلی رمان دربارۀ فئودور پاولوویچ ملاک بدنام و سه پسرش است. نویسنده در رمان ابتدا به شرح زندگی این پسران و مشکلاتشان پرداخته است. سه پسر فئودور بعد از سال‌ها نزد او برمی‌گردند و یکی از آن‌ها بر سر ارثیه با پدرش دچار مشکل می‌شود. برادران کارامازوف به عنوان یکی از برترین دستاوردهای ادبیات جهان مورد تحسین قرار گرفته است.

8. به سوی فانوس دریایی اثر ویرجینیا وولف، ۱۹۲۷

به سوی فانوس دریایی رمانی دیگر از ویرجینیا وولف، نویسندۀ مطرح انگلیسی است. این رمان به زندگی خانوادۀ رمزی و اقامت‌شان در جزیرۀ اسکای در اسکاتلند بین سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ می‌پردازد. این رمان که نمونۀ برجسته‌ای در سبک جریان سیال ذهن است دیالوگ‌های خیلی کمی دارد و بیشتر به صورت افکار و مشاهدات نوشته شده است.

در این رمان احساسات دوران کودکی تداعی می‌شوند و روابط بین بزرگسالان مورد توجه قرار می‌گیرد. از جمله موضوعات و مضامین بسیار این کتاب می‌توان به فقدان، ذهنیت،‌ ماهیت هنر و ادراک اشاره کرد. ویرجینیا وولف سعی کرده است تا معنای ادراکات افراد را مورد مکاشفه قرار دهد و به همین منظور مدت زیادی را صرف تفکر و مشاهدۀ افکار خودش می‌کرد.

در سال ۱۹۹۸، کتابخانۀ مدرن این کتاب را در فهرست ۱۰۰ رمان برتر انگلیسی زبان قرن بیستم جای داد و در سال ۲۰۰۵ مجلۀ تایم آن را  به عنوان یکی از یکصد رمان برتر انگلیسی زبان انتخاب کرد.

9. مادام بوواری اثر گوستاو فلوبر، ۱۸۵۶

مادام بوواری نخستین رمان گوستاو فلوبر نویسندۀ معروف فرانسوی و مشهورترین اثر اوست. وقتی این رمان اولین بار در مجله چاپ شد، به دلیل ظن به هرزه‌نگاری بودن داستان، یک پروندۀ قضایی علیه فلوبر به راه افتاد و وی به محاکمه کشیده شد. محاکمۀ نویسنده در سال ۱۸۵۷ باعث شهرت این رمان گردید. بعد از این‌که فلوبر تبرئه شد مادام بوواری در آوریل ۱۸۵۷ در دو جلد منتشر شد و به فروش بالایی دست پیدا کرد.

در رمان مادام بوواری فلوبر از تکنیک‌های مختلفی استفاده کرده تا ناتوانی زیان را در بیان احساسات و ایده‌ها نمایش دهد. ناتوانی مکرر شخصیت‌ها در برقراری ارتباط با یکدیگر نشانگر این واقعیت است که کلمات آن‌طور که باید و شاید احساسات را منتقل نمی‌کنند.

داستان مادام بوواری در مورد زنی به نام اِما است که با پزشکی جوان به نام شارل آشنا می‌شود و ازدواج می‌کند. او تصور می‌کند زندگی‌ای رویایی خواهد داشت اما با وجودی که همسرش عاشقش است حس می‌کند در زندگی‌اش شکست خورده است. حس ناامیدی و حسرت و چشم داشتنش به مردهای دیگر زمانی شروع می‌شود که او و همسرش به مهمانی‌ای اشرافی دعوت می‌شوند و اِما حسابی مبهوت زرق‌وبرق این زندگی عیانی می‌شود. این رمان که اثری برجسته در سبک رئالیسم است، شاهکار فلوبر و یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبی جهان به شمار می‌رود.

10. جنگ و صلح اثر لئو تولستوی، ۱۸۶۹

تولستوی در کتاب جنگ و صلح روایت‌های داستانی را با تاریخ و فلسفه را در هم آمیخته است. جنگ و صلح حملۀ فرانسوی‌ها به روسیه و تأثیر دوران ناپلئونی بر جامعۀ تزاری را از طریق داستان‌های پنج خانوادۀ اشرافی روسی روایت می‌کند.

تولستوی می‌گفت که رمان جنگ و صلح با معیارهای ادبیات روسی تطابق ندارد و از این رو نام رمان بر آن نمی‌گذاشت و آن را نوعی شرح وقایع تاریخی یا بحث‌های فلسفی می‌دانست. تولستوی معتقد بود که رمان آنا کارنینا که آن را هشت سال پس از جنگ و صلح نوشت در واقع اولین رمان واقعی اوست.

در رمان جنگ و صلح بیش از ۵۰۰ شخصیت وجود دارند. پیر بزوخوف قهرمان اصلی رمان نمایانگر اعتقادات و مصائب خود تولستوی است. شاهزاده آندری، دوست بزوخوف یکی دیگر از شخصیت‌های مهم این رمان است که اعتقاداتش در تقابل با بزوخوف قرار دارد. آندری باورهای مذهبی ندارد و دستاوردهای جنگی را بالاترین ارزش می‌داند. وقتی برای اولین بار با شاهزاده آندری روبه‌رو می‌شوید او یک افسر جوان خوش‌تیپ و جاه‌طلب است که آماده است همه چیز را برای یک دقیقه افتخار فدا کند. اما تجربۀ نزدیک به مرگ در میدان نبرد باعث دگرگونی روحی او می‌شود.

11. غرور و تعصب اثر جین آستین، ۱۷۹۶

غرور و تعصب دومین رمان جین آستین نویسندۀ انگلیسی و یکی از بهترین رمان‌های جهان است. این رمان رشد شخصیت الیزابت بنت قهرمان داستان را دنبال می‌کند که از عواقب قضاوت‌های عجولانه آگاه می‌شود و تفاوت بین خوبی سطحی و واقعی را درک می‌کند. 

داستان غرور و تعصب در اواخر قرن نوزدهم و در روستاهای انگلستان اتفاق می‌افتد و جریان زندگی خانوادۀ بنت را روایت می‌کند. آقای بنت صاحب ملک لانگبورن در هرتفوردشایر پنج دختر دارد اما دارایی‌اش را فقط می‌تواند به یک وارث مرد واگذار کند. همسرش نیز ارثی ندارد و بنابراین خانواده‌اش با مرگ او بسیار فقیر می‌شوند و ضروری است که حداقل یکی از دخترانش همسر خوبی پیدا کند تا از بقیه حمایت کند. در واقع همین انگیزه رمان را به پیش می‌برد. غرور و تعصب پیوسته در صدر فهرست محبوب‌ترین کتاب‌های منتقدین و خوانندگان قرار گرفته است. این رمان بیش از ۲۰ میلیون نسخه در جهان فروخته و تبدیل به یکی از محبوب‌ترین رمان‌ها در ادبیات انگلیسی شده است و بسیاری در ادبیات مدرن از این رمان الهام گرفته‌اند.

12. محاکمه اثر فرانتس کافکا، ۱۹۲۵

فرانتس کافکا نویسندۀ بزرگ اهل پراگ رمان محاکمه را در سال‌های ۱۹۱۴ و 1915 نوشت که پس از مرگش در ۲۶ آوریل ۱۹۲۵ منتشر شد. محاکمه یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار کافکا و یکی از بهترین رمان‌های جهان است. محاکمه داستان جوزف ک. را روایت می‌کند که مقامی دور و غیر قابل دسترس او را تحت تعقیب قرار می‌دهد و دستگیرش می‌کند، این در حالی‌ است که نه خود شخصیت اصلی و نه خواننده نمی‌دانند که او چه جرمی مرتکب شده است. کافکا برای فضای تیرۀ داستان‌هایش که در آن‌ شخصیت داستان قربانی قدرتی ناشناخته و برتر می‌شود شناخته شده است. 

کافکا به شدت تحت تأثیر «جنایت و مکافات» و «برادران کارامازوف» داستایوفسکی قرار گرفته بود. او رمان محاکمه را به پایان نرساند و به دوستش ماکس برود وصیت کرده بود که رمان را نخوانده بسوزاند. برود با سرپیچی از وصیت کافکا، رمان را برای چاپ آماده کرد. گرچه کافکا این رمان را تکمیل نکرد اما در فصل پایانی داستان را به‌نحوی به انتها رسانده است.

نسخۀ خطی اصلی این رمان در موزۀ ادبیات مدرن آلمان نگهداری می‌شود. این کتاب در فهرست ۱۰۰ کتاب قرن لوموند جای گرفته و در فهرست بهترین رمان‌های آلمانی قرن بیستم رتبۀ دوم را کسب کرده است.

13.  آرزوهای بزرگ اثر چارلز دیکنز، ۱۸۶۱

آرزوهای بزرگ عنوان سیزدهمین رمان چارلز دیکنز است که حتماً با اسم خانم هاویشام هم در ذهن‌تان ماندگار شده است. در این رمان نویسنده زندگی و زمانۀ یک یتیم با نام مستعار پیپ را به تصویر کشیده است.
این دومین رمان دیکنز پس از دیوید کاپرفیلد است که به‎طور کامل به صورت اول شخص روایت می‌شود. این رمان اولین بار به مدت یک‌سال از ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۱ هر هفته در هفته‌نامۀ دیکنز چاپ می شد. در اکتبر سال ۱۸۶۱ انتشارات چاپمن و هال این کتاب را در سه جلد منتشر کرد.

رمان در شهرستان کِنت و شهر لندن و در اوایل تا اواسط قرن نوزدهم می‌گذرد. پیپ هفت سال دارد و با خواهر تندخو و همسر مهربان او در کنت زندگی می‌کند. در ابتدای داستان پیپ در گورستان محل دفن خانواده‌اش با مجرمی فراری روبرو می‌شود که با تهدید از او می‌خواهد برایش آذوقه فراهم کند و ماجراهایی را برای پیپ خلق می‌کند. در ادامۀ داستان پیپ با خانم هاویشام و دختر خواندۀ او روبرو می‌شود.

برخی از مشهورترین صحنه‌های ادبی که به دست دیکنز خلق شده‌اند در همین رمان به تصویر کشیده شده‌اند. آرزوهای بزرگ مملو از تصاویری مثل فقر، کشتی‌های حمل زندانیان، زنجیر و نبرد تا سر حد مرگ است و طیف رنگارنگی از شخصیت‌های مختلف را شامل می‌شود. ثروت و فقر، عشق و رهایی و پیروزی نهایی خیر بر شر از مضامین این رمان هستند. آرزوهای بزرگ هم در میان خوانندگان و هم در میان منتقدان ادبی بسیار محبوب است. این رمان بارها و بارها بر صحنه‌های تئاتر اجرا شده و مورد اقتباس‌های تلویزیونی و سینمایی قرار گرفته است.

این رمان در رتبه‌بندی سال‌های اخیر توسط بی‌‌بی‌‌سی در جایگاه هفدهمین رمان‌های جهان نشست.

14. کشتن مرغ مقلد اثر هارپر لی، ۱۹۶۰

کشتن مرغ مقلد یا کشتن مرغ مینا رمانی از نویسندۀ آمریکایی هارپر لی است که در سال ۱۹۶۰ منتشر شد. این رمان بسیار محبوب و جزو بهترین رمان‌های جهان است، به حدود ۴۰ زبان ترجمه شده و بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آن در سرتاسر جهان به فروش رفته است. این رمان در سال انتشار برندۀ جایزۀ پولیتزر شد. نام این کتاب همیشه در فهرست کتاب‌هایی که قبل از مرگ باید خواند تکرار می‌شود. 

داستان رمان «کشتن مرغ مقلد» دربارۀ تجاوز و قربانی‌شدن معصومیت در برابر تعصبات و نژادپرستی و بی‌عدالتی‌های اجتماعی است.

داستان از زبان دختری به اسم اسکات فینچ روایت می‌شود. او دختر وکیل سفیدپوستی است که اتیکاس فینچ نام دارد و دفاع از جوانی سیاه‌پوست را که به اتهام ناروای تجاوز محاکمه می‌شود برعهده گرفته است. 
گفته شده که هارپر لی شخصیت اصلی داستان اتیکاس فینچ را بر اساس پدر خودش آماسا کلمن لی، وکیل فداکار و دلسوز و سردبیر روزنامه ساخته است. هارپر لی موضوع اصلی را از پروندۀ ناموفق دو مرد در سال ۱۹۱۹ که به قتل محکوم شده بودند الهام گرفت، این تنها پروندۀ جنایی پدرش بود.

اتیکاس فینچ در دنیای ادبیات به عنوان قهرمانی فسادناپذیر مورد احترام است.

15. پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی، ۱۹۵۱

پیرمرد و دریا عنوان رمان کوتاهی از ارنست همینگوی، نویسندۀ آمریکایی و در واقع یکی از بهترین و مشهورترین آثار اوست. این کتاب نوعی انقلاب در زمینۀ داستان‌نویسی به وجود آورد و همچنین آخرین اثر داستانی همینگوی بود که در زمان حیاتش منتشر شد. داستان این کتاب دربارۀ ماهیگیر کوبایی سالخورده‌ای به اسم سانتیاگو است که با یک نیزه‌ماهی غول‌پیکر در گلف استریم درگیر می‌شود و قدرت انعطاف‌پذیری، تخصص و پشتکارش به بوتۀ آزمایش سپرده می‌شود.

قهرمان داستان که در مبارزه شکست خورده و هشتاد و چهار روز است که صیدی نداشته تصمیم می‌گیرد فراتر از ماهیگیران دیگر در دریا به پیش برود، جایی که احتمالاً بزرگ‌ترین ماهی‌ها آن‌جا هستند. بالاخره یک ماهی غول‌پیکر به دامش می‌افتد و بعد از سه روز مبارزۀ وحشیانه رکورد هشتاد و چند روزه‌اش را می‌شکند و با این‌که می‌داند نبرد بی‌فایده است سعی می‌کند جلوی کوسه‌ها را بگیرد تا طعمه‌اش را ندزدند.
همینگوی در داستان پیرمرد و دریا از نمادها استفاده کرده است و همین موجب برداشت‌های مختلفی از این کتاب شده است. در برخی از نقدها سانتیاگو نماد یک قهرمان شکست‌خورده، دریا نشانۀ زندگی و نیزه‌ماهی نماد مذهب گرفته شده است.

این رمان در سال 1953 برندۀ جایزۀ پولیتزر شد و به گفتۀ کمیتۀ نوبل کتاب پیرمرد و دریا یکی از دلایلی بود که جایزۀ ادبیات سال 1954 به همینگوی اعطا شد.

16. بینوایان اثر ویکتور هوگو، ۱۸۶۲

بینوایان رمان تاریخی نویسندۀ بزرگ فرانسوی ویکتور هوگو و یکی از بزرگ‌ترین رمان‌های قرن نوزدهم به شمار می‌رود. داستان بینوایان از سال ۱۸۱۵ شروع می‌شود و در شورش ۱۸۳۲ پاریس به اوج خودش می‌رسد. نویسنده در این رمان تعاملات چندین شخصیت و به ویژه مبارزه‌های محکوم سابق ژان والژان و رستگاری‌اش را به تصویر کشیده است. این رمان با بررسی ماهیت قانون و بخشش موضوعاتی چون تاریخ فرانسه، معماری و طراحی شهری پاریس، سیاست، فلسفۀ اخلاق، عدالت و مذهب، عشق و موضوعات خانوادگی را به میان می‌کشد.

 از روی بینوایان اقتباس‌های زیادی به عمل آمده است. در سال ۲۰۱۲ یک موزیکال با بازی هیو جکمن، راسل کرو، ان هتوی و ادی ردمین از روی آن ساخته شد که چند جایزۀ اسکار را هم به‌دست آورد.

داستان رمان از سال ۱۸۱۵ در کمون دینی-له-بن آغاز می‌شود. ژان والژان به تازگی و پس از ۱۹ سال از زندان آزاد شده است، او پنج سال گذشته را به دلیل دزدیدن نان برای خانواده‌اش و همچنین تلاش برای فرار، در زندان به سر برده است، حالا وقتی به مسافرخانه‌ای می‌رود و پاسپورت زردش را به عنوان محکوم می‌بینند حاضر نمی‌شوند اتاقی را در اختیار او بگذارند.

ژان والژان عصبانی در خیابان می‌خوابد. یک اسقف خیرخواه به او پناه می‌دهد اما شب ژان والژان با ظروف نقره‌ای اسقف فرار می‌کند. وقتی پلیس ژان والژان را دستگیر می‌کند،‌ اسقف ادعا می‌کند که خودش ظروف را به او داده و به ژان والژان اصرار می‌کند تا شمعدان‌های نقره را بفروشد و از پولشان استفاده کند. از این‌جا به بعد زندگی قهرمان داستان دستخوش تغییرات فراوان می‌شود و این آغاز ماجراست.

17. صد سال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز، ۱۹۶۷

گابریل گارسیا مارکز، نویسندۀ بزرگ کلمبیایی مشهورترین اثرش یعنی صد سال تنهایی را در سال ۱۹۶۷ منتشر کرد. گابریل گارسیا مارکز با این کتاب توانست در سال ۱۹۸۲ جایزۀ نوبل ادبیات را از آن خود کند. صد سال تنهایی که یکی از بهترین رمان‌های جهان است، ابتدا به زبان اسپانیایی چاپ شد و در همان هفتۀ نخست ۸۰۰۰ نسخۀ آن به فروش رفت. این کتاب به بیش از 40 زبان زندۀ دنیا نیز ترجمه شده است.

این رمان روایت هفت نسل از خانوادۀ بوئندیا است که در دهکدۀ ماکوندو زندگی می‌کنند. صد سال تنهایی عالی‌ترین نمونه در سبک رئالیسم جادویی است. مارکز با استادی تمامْ خیال و واقعیت را درهم می‌آمیزد و افسانه و اسطوره را به تاریخ و فرهنگ آمریکای لاتین پیوند می‌زند.

این رمان شخصیت‌های بسیاری دارد که تشابه اسمشان می‌تواند مطالعۀ کتاب را برای برخی سخت‌ کند و به همین دلیل دقت در اسامی و به خاطر سپردن شخصیت‌ها در فهم این رمان بسبار مهم است.

18. جنایت و مکافات اثر فئودور داستایوفسکی، ۱۸۶۶

جنایت و مکافات رمان مشهور نویسندۀ پرآوازۀ روسی فئودور داستایوفسکی ا‌ست و جزو مهم‌ترین آثار تاریخ ادبیات به حساب می‌آید. در این رمان داستایوفسکی با نثری بسیار استادانه و گیرا زندگی فقیرانۀ مردم روس را به تصویر می‌کشد و به مضامینی چون غرور، عذاب وجدان، بیگانگی و عشق می‌پردازد.

شخصیت اصلی داستان، راسکولنیکوف، که دانشجوی سابق رشتۀ حقوق است در فقر مطلق در سن پترزبورگ زندگی می‌کند. او آن‌قدر تهی‌دست است که به‌ندرت غذا می‌خورد. راسکولنیکوف برای به دست آوردن مقداری پول وسایل خود را نزد پیرزنی که از راه امانت‌فروشی کسب درآمد می‌کند گرو می‌گذارد. او با انگیزه‌های پیچیده‌ای که خودش هم نمی‌تواند تحلیل‌شان کند زن رباخواری را قتل می‌رساند و بعد گرفتار عذاب وجدان و انزجار از خود می‌شود و طی داستان با پیامدهای درونی و بیرونی عمل خود روبرو می‌گردد.

در ابتدا غرور، راسکولنیکوف را از جامعه جدا می‌کند. او خودش را برتر از همۀ مردم می‌داند و برای همین نمی‌تواند با کسی ارتباط برقرار کند. شخصیت اصلی این رمان در چارچوب فلسفۀ شخصی‌اش، افراد دیگر را ابزار می‌بیند و از آن‌ها برای رسیدن به اهداف خودش استفاده می‌کند. او بارها و بارها کسانی را که سعی دارند به او کمک کنند از خود می‌راند و در نهایت متحمل عواقب آن می‌شود. در پایان بیگانگی‌ای که نسبت به اجتماع احساس می‌کند برایش غیرقابل تحمل می‌شود و این عشق است که دیوار غرور او را می‌شکند.

19. رمانِ 1984 اثر جورج اورول، ۱۹۴۹

رمان 1984 رمانی پیشگویانه و پادآرمان‌شهری است که در سال 1949 به قلم جورج اوروِل خلق شد و از آن زمان پرخواننده و مورد تحسین منتقدان هر نسل بوده است.

۱۹۸۴ در اواسط قرن بیستم اصلاً به فکرش هم نمی‌رسید که چه رمان پیشگویانه‌ای نوشته است. کتاب ۱۹۸۴ یک رمان علمی – تخیلی و داستانی هشداردهنده دربارۀ آیندۀ تاریک و شومی است که ممکن است به وقوع بپیوندد. جورج اورول از نظر موضوعی بر پیامدهای تمامیت‌خواهی، نظارت حکومت‌ها بر توده‌های مردم، گروه‌بندی سرکوبگرانۀ مردم و رفتارهای درون جامعه تمرکز کرده است.

داستان کتاب در آینده و در سال 1984 می‌گذرد. بریتانیای کبیر سقوط کرده و جهان به سه کشور ابر قدرت تقسیم شده که یکی از آن‌ها اوشینیا است. اوشینیا توسط مردی که او را «برادر بزرگ» می‌خوانند و رهبر حزب است، کنترل می‌شود. او فقط اطلاعاتی را که خود بخواهد در اختیار مردم قرار می‌دهد. رهبر مرموز حزب از نظارت همه جانبۀ دولت برای کنترل و سرکوب مردم استفاده می‌کند. دشمنی فرضی وجود دارد که حزب حاکم از آن متنفر است و مردم را به مبارزه با آن تشویق می‌کند. در جامعۀ اوشینیا چیزی به عنوان آزادی عقیده و آزادی فردی وجود ندارد اما وینستون و جولیا دو شخصیت اصلی کتاب سعی می‌کنند در برابر حزب و افکاری که به آن‌ها تحمیل می‌شود ایستادگی کنند.

گفته می‌شود که اورول این رمان را با الهام از حکومت توتالیتر جماهیر شوروی نوشته است.

 این رمان یکی آثار برتر در زبان انگلیسی است و در فهرست صد رمان برتر کتابخانۀ مدرن قرار دارد.

20.بادبادک باز اثر خالد حسینی، ۲۰۰۳

بادبادک‌باز اولین کتاب خالد حسینی نویسندۀ افغان است. خالد حسینی اولین نویسندۀ افغان است که کتابش را به انگلیسی نوشت. بادبادک‌باز داستانی تکان‌دهنده از دوستی دو نوجوان افغان است؛ امیر و حسن که یکی‌شان از خانواده‌ای ثروتمند است و دیگری از خانواده‌ای فقیر. پدر حسن برای پدر امیر کار می‌کند. این رمان فراموش نشدنی که در افغانستان در دوران جنگ و ویرانی می‌گذرد از ابتدا تا انتها شما را درگیر خودش می‌کند.

داستان در پس‌زمینه‌ای از حوادث پر فراز و نشیب از سقوط سلطنت در افغانستان در پی تهاجم شوروی، مهاجرت پناهندگان به پاکستان و ایالات متحده و ظهور رژیم طالبان روایت می‌شود. مضامین گناه و رستگاری در رمان برجسته است. این کتاب برای بیش از دو سال در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز قرار گرفت و بیش از هفت میلیون نسخه از آن در ایالات متحده به فروش رفت. فیلمی به همین نام در سال ۲۰۰۷ از روی این کتاب ساخته شد که بسیار موفق بود.

داستان کتاب از زبان امیر روایت می‌شود. امیر یک نویسندۀ افغان اهل کالیفرنیا است که برای نجات بچه‌ای راهی افغانستانِ تحت حاکمیت طالبان می‌شود. در خلال این جریان، داستان زندگی امیر و سرگذشت تلخ و دردناک حسن روایت می‌شود. امیر و حسن در کودکی دوستان یکدیگر بودند اما امیر نتوانست در برابر حادثه‌ای شوم از دوست خود دفاع کند. شرم و حس گناه ناشی از این اتفاق هیچ‌‌وقت امیر را رها نمی‌کند تا این‌که زندگی مسیری را در برابر او قرار می‌دهد.

21. بلندی‌های بادگیر اثر امیلی برونته، 1847

بلندی‌های بادگیر رمانی کلاسیک نوشتۀ امیلی برونته، یکی از نویسندگان قرن نوزدهمی انگلستان است. بلندی‌های بادگیر تنها رمانی است که امیلی برونته نوشت. برونته به دلیل محدودیت‌هایی که در آن زمان بر سر انتشار آثار نویسندگان زن قرار داشت رمانش را با نام مستعار مردانۀ الیس بل به چاپ رساند. این رمان به دلیل لحن و ساختار غیرمعمولش از دیگر آثار زمان خود متمایز بود. 

وادرینگ هایتس عنوان اصلی این کتاب است و به عمارت خانوادگی ارنشاو اشاره دارد. این عمارت بر بلندی‌های تپه‌ماهورهای یورکشر غربی بنا شده و محلی به‌شدت بادگیر است. کتاب در مورد دو خانوادۀ نجیب‌زاده‌ به نام‌های ارنشاو و لینتون است که بر روی تپه‌های یورکشر غربی زندگی می‌کنند و رابطۀ این دو خانواده با یکدیگر و نیز رابطۀ پرآشوبشان با هیت کلیف، پسرخواندۀ خانوادۀ ارنشاو را بازگو می‌کند.

داستان کتاب با ورود آقای لاکوود به عمارت وادرینگ هایتس آغاز می‌شود. او دفترچۀ خاطرات زنی به اسم کاترین ارنشاو را در اتاقی که برای خواب به او داده‌اند پیدا می‌کند و طی رزوهای بعد از سرگذشت این خانوادۀ عجیب باخبر می‌شود.

عشق بین کاترین ارنشاو و هیت کلیف یکی از داستان‌های عشقی معروف دنیای ادبیات و یکی از محورهای اصلی رمان بلندی‌های بادگیر است. در کنار عشق موضوعات دیگری چون خیانت و انتقام در این رمان مطرح می‌شوند. این کتاب به دلیل مغایرت با اخلاق و ارزش‌های دورۀ ویکتوریایی در زمان انتشار بسیار بحث‌برانگیز شد.

22.گتسبی بزرگ اثر اسکات فیتزجرالد، ۱۹۲۵

گتسبی بزرگ نوشتۀ اسکات فیتزجرالد یکی از آثار خوب ادبیات آمریکاست که در ابتدا مورد توجه قرار نگرفت.

این رمان از دیدگاه مرد جوانی به نام نیک کراوی روایت می‌شود که به تازگی به شهر نیویورک نقل مکان کرده و با همسایۀ جدید و مرموزش جی گتسبی که بسیار ثروتمند است و مهمانی‌های بزرگی را در ملکش برگزار می‌کند آشنا می‌شود. فیتزجرالد در گتسبی بزرگ نگاهی عمیق و درونی به عصر جاز و دهۀ ۱۹۲۰ در آمریکا انداخته است و در عین حال جامعۀ آن دوره را نقد می‌کند.

داستان کتاب با ورود نیک کراوی به نیویورک شروع می‌شود. او دخترعمویی به نام دیزی دارد که زمانی رابطه‌ای عاشقانه با گتسبی داشته اما الان با فردی به اسم تام ازدواج کرده است. پیوند احساسی بین گتسبی و دیزی هرگز تمام نشده و در داستان اتفاقات تلخی را رقم می‌زند. فیتزجرالد این رمان را از رابطۀ عاشقانه‌ای در جوانی‌اش الهام گرفته بود. 

این رمان در ابتدا کم‌فروش و کم مخاطب بود و منتقدین توجه ویژه‌ای به او نداشتند. در زمان جنگ جهانی دوم و پس از آن‌که نسخه‌های رایگان این کتاب در بین سربازان پخش شد، محبوبیتی ناگهانی نصیب این رمان شد و اقبال به سمت آن برگشت. از روی این کتاب فیلم‌های بسیاری ساخته شده که یک نسخۀ جدید آن با بازی لئوناردو دیکاپریو، توبی مگوایر و کری مولیگان در گیشه بسیار موفق بود.

23.ارباب حلقه‌ها اثر جان رونالد روئل تالکین، ۱۹۵۴

سه‌گانۀ ارباب حلقه‌‌ها یکی از بهترین‌ آثار در ژانر حماسی فانتزی است که به قلم توانای جی آر. آر. تالکین، نویسندۀ انگلیسی خلق شده است.

داستان ارباب حلقه‌ها در سرزمین میانه یا Middle-earth رخ می‌دهد و طی آن گونه‌های مختلفی از موجودات خیالی همچون الف‌ها، هابیت‌ها و دورف‌ها برای شکست‌دادن سائورون، نیروی اهریمنی و صاحب حلقۀ یگانۀ قدرت متحد می‌شوند. یاران حلقه، دو برج و بازگشت پادشاه عنوان‌های سه کتاب این مجموعه هستند.

تالکین در ابتدا قصد داشت دنباله‌ای بر کتاب هابیت بنویسد اما چیزی بسیار مفصل‌تر و جانانه خلق کرد و آن را در سه جلد ادامه داد. سه‌گانۀ ارباب حلقه‌ها در سال‌های 1954 تا 1955 منتشر شد.

اگر کتاب را نخوانده باشید احتمالا فیلم ارباب حلقه‌ها را دیده‌اید. این فیلم به کارگردانی پیتر جکسون و با بازی الایجا وود، کیت بلانشت، ویگو مورتنسن، اورلاندو بلوم و بسیاری دیگر در سال‌های 2001 تا 2003 در سینماها اکران شد و جوایزی چون بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین جلوه‌های ویژه را از آن خود کرد. در سال 2022 نیز یک مجموعۀ تلویزیونی با عنوان حلقه‌های قدرت بر اساس این کتاب و ضمایمش ساخته شد که در حال پخش است.

در داستان ارباب حلقه‌ها هابیتی از شایر با نام فرودو بگینز باید قدرتمندترین حلقۀ جهان را در سرزمین مخوف و ترسناک موردور نابود کند اما در طول مسیر با اتفاقات غیرمنتظره و وقایع باورنکردنی و حماسی بسیاری روبه‌رو می‌شود. با این‌که دنیای سرزمین میانه کاملاً ساختگی است اما مضامین جهانی خیر در مقابل شر که در این سه‌گانه پررنگ است، خوانندگانی در هر سن را درگیر خودش می‌کند.

ارباب حلقه‌ها یکی از بهترین کتاب‌های فانتزی تمام دوران شناخته شده است.

24. دُن کیشوت اثر میگل سروانتس، 1605 و 1615

دن کیشوت اثر میگل دِ سروانتس، اولین رمان مدرن تاریخ و یکی از تأثیرگذارترین و شناخته‌شده‌ترین آثار ادبیات اسپانیا و جهان است. این کتاب داستان مردی را روایت می‌کند که با خواندن داستان‌های قهرمانان و شوالیه‌ها که در آن دوره ممنوع بوده است، دچار توهم خودشوالیه‌پنداری می‌شود. او نام «دن کیشوت دو لا مانچا»را برای خودش برمی‌گزیند و به جنگ دشمنان خیالی که اغلب کوه‌ها یا درختان هستند می‌رود تا مردم را از ظلم و ستم حاکمان نجات دهد.

جلد اول کتاب جریان شوالیه‌شدن دن کیشوت را شرح می‌دهد و جلد دوم به ادامۀ ماجراهای او و مبارزات خیالی‌اش می‌پردازد. دن کیشوت آرمان‌ها و توهماتش را ادامه می‌دهد اما انتهای کار آن چیزی نیست که رویایش را در سر می‌پروارند. در زمانی که سروانتس هنوز جلد دوم را منتشر نکرده بود، نویسنده‌ای دیگر با جعل اثر او کتابی را به انتشار رساند که سروانتس با تیزهوشی اعجاب‌آوری در بخشی از داستان جلد دوم به شکلی ظریف و خلاقانه به این قضیه اشاره می‌کند. 

شخصیت دُن کیشوت تبدیل به یک نماد و تا حدودی یک کهن‌الگو شده و از زمان انتشار رمان بر بسیاری از آثار هنری، موسیقی و ادبیات تأثیرگذار بوده است. واژۀ دن کیشوت بر اساس شخصیت دن کیشوت وارد فرهنگ عامه شده است و با آن فردی را توصیف می‌کنند که به‌طور احمقانه‌ و ناممکنی در تعقیب آرمان‌هایش باشد.

25. جین ایر اثر شارلوت برونته؛ ۱۸۴۷

جین ایر اولین بار با نام مستعار کرر بل در سال 1847 چاپ شد تا این حقیقت که نویسندۀ آن زن است پنهان بماند. 

شارلوت برونته یکی از خواهران برونته است که در زمانه‌ای نابرابر و در نبود عدالت اجتماعی برای زنان، داستانی از فردگرایی زنان نوشت و یکی از سرسخت‌ترین قهرمانان تاریخ ادبیات جهان را به تصویر کشید.

کتاب جین ایر زندگی زنی خیالی به همین نام را به تصویر کشیده است. جین در کودکی مادر و پدر خود را از دست می‌دهد و بستانگاش او را به پرورشگاه می‌سپرند. او در جوانی به عنوان معلم سرخانه به خانه‌ای اشرافی وارد می‌شود و ارباب خانه که روچستر نام دارد به او علاقه‌مند می‌شود. برونته در این رمان مضامین عشق، خشم، انتقام، اختلاف طبقانی و نژاد را در کنار هم گنجانده است.

جین ایر اولین رمانی بود که تمرکزش را از طریق روایت اول‌شخص، بر رشد اخلاقی و معنوی قهرمان داستان قرار داد و رنگی روان‌شناسانه هم به داستان بخشید. برونته به این ترتیب انقلابی در رمان‌نویسی ایجاد کرد به حدی که لقب «اولین نگارندۀ خودآگاهی شخصی» را به او داده‌اند و او را جد ادبی مارسل پروست و جیمز جویس می‌دانند.

رمان جین ایر اولین رمان بزرگ فمنیسیتی تاریخ ادبیات محسوب می‌شود. جین ایر در جایی خطاب به روچستر، شخصیت‌ مهم مرد داستان می‌گوید: «من به اندازۀ تو روح دارم و به همان اندازه قلب... ما در مقابل پروردگار برابر ایستاده‌ایم.»

26.شازده کوچولو اثر آنتوان دوسنت اگزوپری، ۱۹۴۳

آنتوان دوسنت اگزوپری خلبان و نویسندۀ فرانسوی وقتی کتاب شازده کوچولو را خلق می‌کرد شاید به فکرش نمی‌رسید که این کتاب تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌‌های تاریخ ادبیات و رکورددار تعدد ترجمه به زبان‌های مختلف شود.

شازده کوچولو رمان کوتاهی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد برای کودکان نوشته شده است اما مضامین و مفاهیم آن بسیار عمیق و جهان‌شمول است و بنابراین مخاطبان بزرگسال را به‌شدت جلب می‌کند.
در این داستان شازده کوچولو از سیارک ب۶۱۲ خارج می‌شود و به سیاره‌های مختلف می‌رود. او در تعامل با بزرگسالان ناامید و سرخورده می‌شود و در سفرش به زمین معنایی را در رابطه با گل مورد علاقه‌اش و مفهوم اهلی‌کردن درک می‌کند که شاه‌کلید داستان است.

راوی داستان مردی است که هواپیمایش در صحرای بزرگ آفریقا سقوط کرده. اگزوپری این بخش از داستان را از سرگذشت واقعی خود الهام گرفته است. هواپیمای خود او در سال 1935 در صحرای بزرگ آفریقا دچار نقص فنی شد و فرود آمد. حالا خلبان بی‌نام داستان در صحرایی با شازده کوچولو که به زمین آمده است آشنا می‌شود. در این رمان اگزوپری با استفاده از عناصر سوررئالیستی به مفاهیم عمیقی چون عشق، مراقبت و زندگی پرداخته است. 

این کتاب یکی از پرخواننده‌ترین آثار کلاسیک سراسر جهان است. شازده کوچولو به بیش از ۲۸۰ زبان و گویش ترجمه شده و بیش از ۲۰۰ میلیون نسخه از آن در سراسر دنیا به فروش رسیده است.

27.هری پاتر و سنگ جادو اثر جی.کی رولینگ، 1997

امکان ندارد کسی نام هری پاتر را نشنیده باشد. اولین کتاب مجموعۀ هری پاتر با نام هری پاتر و سنگ جادو یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های قرن شد و نویسنده‌اش، جی کی رولینگ را بسیار معروف کرد. هری پاتر و سنگ جادو جوایز بسیاری را در زمینۀ ادبیات کودک و نوجوان کسب کرد و در سال ۱۹۹۹ در فهرست پرفروش‌های نیویورک تایمز قرار گرفت و تا پایان سال ۲۰۰۰ در این فهرست ماند.

مجموعۀ هری پاتر شامل هفت کتاب در ژانر فانتزی و جادوگری است. سرگذشت و مبارزات سه شخصیت اصلی داستان با نام‌های هری پاتر، هرماینی گرنجر و رون ویزلی که دانش‌آموزان مدرسۀ جادوگیری هاگوارتز و سه دوست صیمیمی هستند در این مجموعه پیگیری می‌شود. نبرد هری پاتر با لُرد ولدمورت خط اصلی مجموعۀ هری پاتر است.

کتاب هری پاتر و سنگ جادو شرح ورود هری پاتر به مدرسۀ هاگوارتز است. هری کودک ده سالۀ یتیمی است که با بستگان خود زندگی می‌کند اما آن‌ها رفتار ناشایستی با او دارند. او نامه‌های مشکوکی از فرستنده‌ای ناشناس دریافت می‌کند اما سرپرستانش اجازۀ خواندن نامه‌ها را به او نمی‌دهند. رازی در این نامه‌ها نهفته است که نقطۀ شروع ماجراهای هیجان‌انگیز و جذاب هری پاتر می‌شود.

این کتاب به ۷۳ زبان زندۀ دنیا ترجمه شده و به طور تقریبی بیش از ۱۲۰ میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته است.

در سال ۲۰۰۱ فیلمی با همین عنوان به کارگردانی کریس کلمبوس منتشر شد که تولید آن برعهدۀ کمپانی برادران وارنر بود. ایفای نقش هری پاتر را دنیل ردکلیف برعهده داشت. هری پاتر و سنگ جادو پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۰۱ شد و در میان 50 فیلم پرفروش تاریخ جا گرفت.

28. بیگانه اثر آلبر کامو، 1942

بیگانۀ آلبرکامو در سال 1942 منتشر شد. این رمان نمونه‌ای عالی از فلسفۀ اگزیستانسیالیسم و پوچ‌انگار دانسته می‌شود. 

شخصیت اصلی این کتاب که مورسو نام دارد، به یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین شخصیت‌های داستانی تبدیل شده است. مورسو یک مرد فرانسوی است که در دهه 1930 میلادی در الجزایرِ تحت استعمار فرانسه زندگی می‌کند. از دید دیگران او مردی بی‌تفاوت و بیش‌ازحد خونسرد است. مورسو روزی یک مرد الجزایری را فقط به خاطر آفتاب به قتل می‌رساند و در دادگاه محکوم می‌شود اما او در اصل به این دلیل محکوم می‌شود که در تشییع جنازۀ مادرش گریه نکرده است و این جدایی عاطفی او را از محیط اطرافش نشان می‌دهد.

در داستان موقعیت‌های حساسی بسیاری برای مورسو پیش میاید اما او به هیچ‌کدام واکنشی نشان نمی‌دهد. مورسو گرچه بی‌تفاوت اما بسیار راستگو است.

رمان بیگانه باعث شد که کامو در سال 1957 و در 44 سالگی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شود. 

ژان پل سارتر در مورد بیگانه گفته است که این رمان خودش هم در میان آثار ادبی عصر ما یک بیگانه است.

29.سور بز اثر ماریو بارگاس یوسا، 2000

سور بز رمانی از ماریو بارگاس یوسا، نویسندۀ پِرویی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات است. داستان کتاب در جمهوری دومینیکن اتفاق میفتد و در مورد ترور رافائل تروخیو، دیکتاتور دومینیکن و حوادث پس از آن است.

نویسنده لحظۀ ترور این دیکتاتور در سال 1961 و اتفاقات پس از ترور را به تصویر می‌کشد و سپس داستان به سی و پنج سال بعد، یعنی سال 1996 می‌رود. 

رمان سور بز سه خط داستانی در هم تنیده را دنبال می‌کند. اولین خط داستانی مربوط به زنی به نام اورانیا کابرال است که پس از مدت‌ها غیبت به جمهوری دومینیکن بازگشته تا به دیدن پدر بیمارش برود. ما از طریق داستان اورانیا از جنایت‌های سیاه حکومت دیکتاتوری تروخیو آگاه می‌شویم. اورانیا قبل از بازگو کردن یک راز طولانی برای عمه و پسرعموهایش، حوادث دوران جوانی‌اش را به یاد می‌آورد.

خط داستانی دوم بر آخرین روز زندگی تروخیو تمرکز دارد و حلقۀ درونی رژیم را که زمانی پدر اورانیا به آن تعلق داشت به خواننده نشان می‌دهد. خط سوم داستان مربوط به قاتلان تروخیو است که بسیاری از آن‌ها قبلاً به دولت وفادار بوده‌اند. هر یک از خطوط داستانی وضعیت سیاسی و اجتماعی دومینیکن را از زوایای مختلف پیش چشمان خواننده به نمایش می‌گذارند.

30. زنان کوچک اثر لوئیزا می آلکات، 1880

لوئیزا می‌ آلکات نویسندۀ مشهور آمریکایی کتاب زنان کوچک را در دو جلد در سال‌های 1868 و 1869 منتشر کرد. او در واقع این کتاب را به درخواست ناشرش نوشت. به دنبال موفقیت عظیم این رمان‌ها، آلکات دنباله‌ای هم با عنوان مردان کوچک نوشت که در سال 1871 چاپ شد.

زنان کوچک داستان زندگی چهار خواهر از خانوادۀ مارچ به نام‌های مگ، جو، بث و اِمی و گذرشان از کودکی به بزرگسالی است. می الکات این داستان را با الهام از سرگذشت خود و سه خواهرش نوشت. خواهران با مادرشان در فقر زندگی می‌کنند اما از احترام اجتماعی برخوردارند. پدرشان خانواده را ترک کرده است تا در جریان جنگ داخلی آمریکا در ارتش اتحادیه به عنوان روحانی خدمت کند.

داستان زنان کوچک از اولین کریسمس این خانواده در نبود پدرشان آغاز می‌شود، دختران مارچ به خواست مادرشان تصمیم می‌گیرند صبحانۀ کریسمس‌شان را به خانواده‌ای فقر ببخشند. وقتی به خانه برمی‌گردند می‌بینند که همسایۀ ثروتمندشان به نشانۀ تقدیر از بزرگ‌منشی‌شان شامی را برایشان تدارک دیده و فرستاده است. در نتیجۀ این محبت‌ها دو خانواده با یکدیگر آشنا می‌شوند.

نویسنده با بیان داستان زندگی این دختران موضوعاتی چون روابط خانوادگی و لزوم حمایت از یکدیگر، ارزش‌های انسان‌دوستانه، حمایت از نیازمندان و آنچه واقعاً اهمیت دارد را به تصویر می‌کشد.
مشکلات خانوادگی و ازدواج دختران هم بخشی از داستان است. مادر این خانواده به دخترانش نصیحت می‌کند که در ازدواجشان به جای مرد ثروتمند با مردی مهربان و خانواده‌دوست ازدواج کنند. 

31. سرگذشت ندیمه اثر مارگارت اتوود، 1985 

مارگارت اتوود نویسندهٔ کانادایی است که به‌خاطر نوشتن رمان‌ها و دیدگاه فمنیستی‌اش در جهان به شهرت رسید.

داستان رمانِ سرگذشت ندیمه در پادآرمانش‌شهری آینده‌نگر می‌گذرد، دنیایی که مارگارت اتوود خلق کرده تحت کنترل یک رژیم مذهبی بنیادگرای مسیحی تمامیت‌خواه به نام جمهوری «گیلیاد» در آمده است؛ رژیمی که در واکنش به بحران باروری به‌وجود آمده، دولت ایالات‌متحده را سرنگون کرده و کنترل را به‌دست گرفته است و کابوسی برای شخصیت‌های داستان شکل داده است.

در این دنیای نوظهور فردیت افراد و به‌خصوص زنان دیگر هیچ اهمیتی ندارد. از همان ابتدای رمان حکومت گیلیاد آزادی زنان و حقوق انسانی‌شان را سلب می‌کند و البته این اتفاق تصادفی نیست. حکومت گیلیاد خوب می‌داند که اگر زنان حقوق محدودی داشته باشند دیگر مبارزه با یک ظلم (خواه دولت، همسر یا قیم قانونی) برایشان امکان‌پذیر نخواهد بود.

مارگارت اتوود برای رمانِ سرگذشت ندیمه برندهٔ جایزهٔ آرتور سی‌کلارک در سال 1987 شد و دنبالهٔ این رمان با نام‌ «وصیت‌ها» به چاپ رسید. 

در سال 2017 سریالی با اقتباس از رمانِ سرگذشت ندیمه با همکاری نویسنده ساخته شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و برندهٔ جایزهٔ گلدن گلوب بهترین سریال تلویزیونی درام شد.

32. گذشته‌ی رازآمیز اثر دانا تارت؛ 1992

دانا تارت رمان‌نویس آمریکایی است که نامش در فهرست «100 فرد تأثیرگذار» مجلهٔ تایم قرار دارد و با نوشتن رمانِ گذشته‌ی رازآمیز دنیای ادبیات معمایی را تکان داد. 

رمانِ گذشته‌ی رازآمیز رمانی کارآگاهی-جنایی است و داستان آن در محوطهٔ یک دانشگاه در نیوانگلند می‌گذرد و داستان گروهی از دانشجویان نخبه است که با تشویق استاد جذاب‌شان، پا را از مرزهای اخلاقی فراتر می‌گذارند و دست به قتل می‌زنند. 

شما از ابتدای داستان با راوی داستان «ریچارد پاین» و پنج شخصیت دیگر همراه می‌شوید تا به راز این قتل عجیب‌وغریب پی ببرید. ماجرا از ورود «ریچارد پاین» به دانشگاه شروع می‌شود، زمانی که او شیفتهٔ چند تن از همکلاسی و استادش می‌شود و زمانی که خود را در گروهِ این افراد جا می‌دهد هیچ نمی‌داند که پا به چه ماجرای عجیبی می‌گذارد.

دانا تارت این رمان را براساس تجربیات خودش در دانشگاه نوشته است. 

33. اولیس اثر جیمز جویس؛ 1922

اولیس رمانی در سبک ادبیات نوگرا یا ادبیات مدرن اثر جیمز جویس نویسندهٔ ایرلندی است که برای اولین‌بار در مجلهٔ آمریکایی «نقدهای کوچک» از مارس 1918 تا دسامبر 1920 به‌صورت سریالی منتشر شد. کل اثر در 2 فوریه 1922 در چهلمین سالگرد تولد جویس در پاریس به چاپ رسید و یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات مدرنیستی به‌شمار می‌رود.  

داستان این رمان در دوبلین اتفاق می‌افتد و نویسنده یک روز از زندگی لئوپولد بلوم را روایت کرده است؛ یک فروشنده که برای تبلیغات اجناسش در شهر می‌چرخد و با آدم‌ها و وقایع مختلف روبه‌رو می‌شود. این روایت که به‌شدت تحت‌تأثیر ادیسه هومر نوشته شده است حول موضوعاتی همچون هویت، قهرمانی و پیچیدگی‌های زندگی روزمره می‌چرخد. همچنین شخصیت اصلی داستان مکاتباتی با دیگر شخصیت‌های ادبی در این کتاب دارد و موضوعاتی مانند یهودستیزی، تمایلات جنسی، حکومت بریتانیا در ایرلند، کاتولیک‌گرایی و ناسیونالیسم ایرلندی نیز در چارچوب قوانین قرن بیستم در این رمان بررسی شده است.

این کتاب به دلیل سبک جریان آگاهی و ساختار پیچیده‌اش به شهرت رسید که آن را تبدیل به یک اثر چالش‌برانگیز اما ارزشمند کرده است.

34. در جستجوی زمان از‌ دست‌رفته اثر مارسل پروست؛ 1913 تا 1927

در جستجوی زمان از دست‌رفته، رمانی 7 جلدی اثر مارسل پروست نویسنده و مقاله‌نویس فرانسوی است و یکی از ارزشمندترین و البته طولانی‌ترین رمان‌های تاریخ ادبیات به شمار می‌رود. این کتاب همچنین برجسته‌ترین اثر مارسل پروست و یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبی قرن بیستم است. بسیاری از محققان و منتقدان این رمان را مهم‌ترین رمان مدرن نامیدند و همچنین این اثر تأثیر عمیقی بر نویسندگانِ پس از خود گذاشت.

در جستجوی زمان از دست‌رفته رمانی بسیار مشهور، کاوشی فراگیر در حافظه، عشق، هنر و گذر زمان است که از طریق خاطرات راوی که خودِ پروست است، از دوران کودکی و تجربیاتش در بزرگسالی، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در فرانسه روایت می‌شود. این کتاب به‌خاطر اپیزودهای برگرفته از حافظهٔ ناخودآگاه، بسیار طولانی و پیچیده شده و به همین دلیل به‌شدت مورد توجه قرار گرفت. پروست در این رمان مضامینی مانند زمان، مکان و حافظه را بررسی کرده است اما پرسش‌هایی دربارهٔ ماهیت هنر و ادبیات، روابط پیچیدهٔ عاشقانه، تمایلات جنسی و مالکیت را نیز مطرح کرده است.

35. موبی دیک یا نهنگ بحر اثر هرمان ملویل؛ 1851

موبی دیک رمانی از نویسندهٔ آمریکایی هرمان ملویل است و روایت مفصلی از تلاش وسواسی یک ناخدای انتقام‌جو برای شکار نهنگی غول‌پیکر است که پای او را کنده است. تعقیب بی‌امان ناخدا، به‌رغم هشدارها و نگرانی‌های خدمه‌اش، آن‌ها را به سفری خطرناک در میان دریاها سوق می‌دهد. این داستان کاوشی پیچیده از خیر و شر، وسواس و کشف ماهیت حقیقت و مملو از توصیف‌های غنی از صید نهنگ و دریا است.

این رمان سهمی عظیم در ادبیات آمریکا داشت و پس از انتشار با نقدهای متفاوتی مواجه شد. این کتاب پس از انتشار با شکست تجاری مواجه شد و شهرتش به‌عنوان یک رمان بزرگ آمریکایی تازه در قرن بیستم، یعنی حدود هفتاد سال پس از نخستین چاپ کتاب شکل گرفت. ویلیام فاکنر در ستایش این کتاب گفته بود که ای‌کاش خودش این کتاب را می‌نوشت و دی‌.اچ لارنس آن را «یکی از عجیب‌ترین و شگفت‌انگیزترین کتاب‌های جهان» نامید. 

جملهٔ آغازین این رمان «مرا اسماعیل صدا کنید» یکی از مشهورترین جمله‌های ادبیات جهان شد.

36. خوشه‌‌های خشم اثر جان اشتاین بک؛ 1939

خوشه‌های خشم رمان مشهور رئالیستی جان اشتاین بک نویسندهٔ آمریکایی است. او این رمان را تنها طی 5 ماه نوشت. این کتاب برندهٔ جایزهٔ ملی کتاب و جایزهٔ پولیتزر در بخش کتاب‌های داستانی شد و در فهرست صد رمان برترِ جهان قرار گرفت و زمانی که اشتاین بک در سال 1962 جایزهٔ نوبل ادبیات را دریافت کرد، این کتاب بسیار بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. 

این کتاب داستان خانواده‌ای کشاورز اهل اوکلاهاما است که در طول رکود بزرگ اقتصادی از سرزمین خود آواره شده‌اند. خانواده در کنار هزاران نفر دیگر، در جست‌وجوی کار و زندگی بهتر روانهٔ کالیفرنیا می‌شوند. آن‌ها در طول سفر خود با سختی‌ها و بی‌عدالتی‌های متعدد روبه‌رو می‌شوند اما انسانیت خود را با اتحاد و فداکاری حفظ می‌کنند. نویسنده در این رمان به مضامینی مانند رفتارهای غیرانسانی مردم در مقابل یکدیگر، کرامت، خشم، قدرت خانواده و دوستی پرداخته است و تصویری واضح و تکان‌دهنده از واقعیت‌های زندگی‌های خشن کارگران مهاجر آمریکایی در طول دههٔ 1930 را به تصویر کشیده است.

37. تبصره 22 اثر جوزف هلر؛ 1961

تبصره 22 رمان جنگی و طنز اثر جوزف هلر نویسندهٔ آمریکایی است. او نوشتن این کتاب را در سال 1953 آغاز کرد اما این رمان اولین‌بار در سال 1961 منتشر شد. اغلب این رمان را مهم‌ترین رمان قرن بیستم می‌دانند. این کتاب نقدی طنز بر بوروکراسی نظامی و ماهیت غیرمنطقی جنگ است و وقایع آن در زمان جنگ جهانی دوم اتفاق می‌افتد. نویسنده در این کتاب داستان یک بمب‌افکن نیروی هوایی ارتش ایالات متحده مستقر در ایتالیا را دنبال می‌کند که سعی می‌کند طی حوادث جنگ سلامت عقل خود را حفظ کند و درعین‌حال به خدمت در جنگ بپردازد تا بتواند دوباره به خانه برود. 

نویسنده در این کتاب مخصوصاً پوچ بودن جنگ و زندگی نظامی را از طریق تجربیات قهرمان داستان مورد بررسی قرار داده است؛ قهرمانی که متوجه می‌شود طبق یک قانون بوروکراتیک، یعنی تبصرهٔ 22، امکان ندارد بتواند از موقعیت‌های خطرناک جنگی فرار کند. اما قهرمان داستان هر چه بیشتر سعی می‌کند از وظایف نظامی خود دوری کند، بیشتر در دنیای غیرمنطقی قوانین جنگی غرق می‌شود.

38. آلیس در سرزمین عجایب اثر لوئیس کرول؛ 1865

آلیس در سرزمین عجایب رمانی انگلیسی اثر لوئیس کرول ریاضیدان و استاد دانشگاهِ آکسفورد است که ابتدا برای کودکان نوشته شد اما بعداً با تفسیرها و تأویل‌های بسیاری که از آن استخراج شد، دیگر در رستهٔ ادبیات کودک جای نگرفت. این کتاب پس از انتشار با نقدهای مثبتی که دریافت کرد تبدیل به یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار ادبی دوران ویکتوریا شد و روایت و ساختار و همچنین شخصیت‌ها و تصاویر آن تأثیر گسترده‌ای بر فرهنگ و ادبیات عامه، به‌ویژه ادبیات فانتزی گذاشت. 

این رمان داستان نوجوانی به نام آلیس است که از سوراخ خرگوش به دنیایی خارق‌العاده و پر از موجودات عجیب‌وغریب می‌افتد و ماجراهای عجیبی را تجربه می‌کند. او با شخصیت‌های عجیب‌وغریب و متفاوت زیادی روبه‌رو می‌شود و مجبور می‌شود با ملکهٔ دل‌ها کریکت بازی کند. این کتاب به 174 زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است و کرول در سال 1871 دنباله‌ای با عنوان «آن سوی‌ آینه» برای این کتاب نوشت.

39. میدل‌مارچ اثر جورج الیوت؛ 1871 تا 1872

میدل‌مارچ رمانی از جورج الیوت نویسندهٔ انگلیسی است که نویسنده ابتدا آن را با نام مستعار «مری آن ایوانز» منتشر کرد. این کتاب درواقع تلفیقی از دو قطعهٔ ناتمام از این نویسنده است که در سال‌های 1869 و 1870 بر روی آن‌ها کار کرد: رمان «میدل‌مارچ» که بر شخصیت لیدگیت متمرکز بود و داستان بلند «خانم بروک» که در آن بر شخصیت دوروتی تمرکز کرده بود. بررسی‌های اولیه از این رمان بسیار متفاوت بود اما اکنون این رمان را بهترین اثر جورج الیوت و یکی از رمان‌های بزرگ انگلیسی می‌دانند.

این رمان در شهر ساختگی میدل‌مارچ در انگلستان و در اوایل قرن نوزدهم می‌گذرد و نویسنده شبکهٔ پیچیدهٔ روابط مردم را در یک جامعه مورد بررسی قرار داده است. این داستان زندگی چندین شخصیت را دنبال می‌کند، که همگی با انتظارات اجتماعی، خواسته‌های شخصی و معضلات اخلاقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نویسنده در خلال داستان مضامینی همچون وضعیت زنان، ریاکاری، عشق، ازدواج، جاه‌طلبی و اصلاحات را منعکس کرده است و تفسیری عمیق در مورد وضعیت انسان‌ها ارائه کرده است.

40. دل تاریکی اثر جوزف کنراد؛ 1899

دل تاریکی رمانی از جوزف کنراد رمان‌نویس لهستانی-انگلیسی است که آن را به‌طور گسترده نقدی بر حاکمیت استعاری اروپا در آفریقا می‌دانند درحالی‌که نویسنده در آن به مضامینی مانند پویایی قدرت و اخلاق نیز پرداخته است. گرچه کنراد نامی از رودخانه‌ای که بیشتر داستان در آن اتفاق افتاده نمی‌برد، در زمان نگارش این کتاب، ایالت آزاد کنگو ـ محل رودخانهٔ بزرگ و مهم اقتصادی کنگو ـ مستعمرهٔ خصوصی پادشاه بلژیک لئوپولد دوم بود. محور اثر کنراد این ایده است که تفاوت کمی بین «مردم متمدن» و «انسان‌های غیرمتمدن» وجود دارد.

این رمان کلاسیک سفر دریایی‌ای را دنبال می‌کند که شخصیت اصلی آن از رودخانهٔ کنگو می‌گذرد، به داخل آفریقا می‌رود تا بتواند با یک تاج مرموز عاج ملاقات کند. او در طول سفر خود با واقعیت‌های خشن امپریالیسم، نژادپرستی، رفتار وحشیانهٔ بومیان آفریقایی، اعماق ظلم و جنون انسانی روبه‌رو می‌شود. منظور نویسنده از «دلِ تاریکی» هم کاوش در قارهٔ آفریقا است و هم به کاوشی استعاری در اعماق و ذات طبیعی انسان اشاره دارد.  

41. دلبند اثر تونی موریسون؛ 1987

دلبند رمانی اثر تونی موریسون نویسندهٔ آمریکایی است که حوادث آن در دورهٔ پس از جنگ داخلی آمریکا رخ می‌دهند و نویسنده داستان خانواده‌ای نامتعارف را به تصویر کشیده که سابقأ همگی برده بودند و حالا خانه‌شان توسط ارواح تسخیر شده است. نویسنده روایت این کتاب را براساس زندگی مارگارت گارنر نوشت؛ برده‌ای در ایالت کنتاکی که در سال 1856 فرار کرد و به ایالت آزاد اوهایو گریخت. این رمان یک سال پس از انتشار برندهٔ جایزهٔ پولیتزر برای ادبیات داستانی و برندهٔ نهایی جایزهٔ کتاب ملی در همان سالِ انتشارش شد. منتقدان ادبیِ نیویورک تایمز، این کتاب را بهترین اثر داستانی آمریکایی از سال 1981 تا 2006 نامیدند و براساس این کتاب فیلمی با بازی اپرا وینفری ساخته شد.

این رمان داستان یک بردهٔ پیشینِ آفریقایی ـ آمریکایی است که پس از فرار به اوهایو، روح دختر متوفی‌اش او را تسخیر می‌کند. قهرمان داستان مجبور می‌شود با خاطرات سرکوب‌شده و واقعیت‌های وحشتناک گذشته‌اش، از جمله اقدامات ناامیدانه‌اش برای محافظت از فرزندانش در برابر زندگی به‌عنوان برده، روبه‌رو شود. این روایت کاوشی تکان‌دهنده از زخم‌های جسمی، عاطفی و روانی است که نویسنده در پسِ موضوع اصلی آن مضامینی مانند نهادهای برده‌داری، مبارزه برای هویت و پذیرش خود را به تصویر کشیده است.

42. کمدی الهی اثر دانته آلیگیری؛ 1321

کمدی الهی یک منظومۀ حماسی در سه بخش اثر دانته آلیگیری نویسنده، فیلسوف و شاعر ایتالیایی است. او نوشتن این کتاب را از سال 1308 آغاز کرد و در حدود سال 1321، اندکی پیش از مرگ خود، آن را به پایان رساند. کمدی الهی را برجسته‌ترین اثر در ادبیات ایتالیایی و یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات غرب می‌دانند. بینش تخیلی این شعر در مورد زندگی پس از مرگ، نشان‌دهندهٔ جهان‌بینی قرون وسطایی مردم آن دوره در کلیسای غربی تا قرن چهاردهم است. این کتاب به ایجاد زبان توسکانی، به‌عنوان زبان استاندارد ایتالیایی کمک کرد.

این کتاب شعر به سه بخش «دوزخ»، «برزخ» و «بهشت» تقسیم شده است. در این شعر حماسی، قهرمان داستان سفری خارق‌العاده را از دوزخ آغاز کرده، به برزخ می‌رود و درنهایت به بهشت می‌رسد. او با هدایت شاعر مشهورِ روم باستان ویرژیل و معشوقه‌اش بئاتریس، در هر قلمرو با شخصیت‌های مختلف تاریخی و اساطیری روبه‌رو می‌شود و شاهد عواقب ابدی گناهان و فضایل زمینی است. سفر دانته تمثیلی برای پیشرفت روح به سوی خدا است و نویسنده بینش عمیقی از ماهیت خیر و شر، ارادهٔ آزاد و عدالت الهی ارائه داده است.

با خواندن این مقالات با کتاب‌های ممنوعه در جهان و تعدادی رمان ترسناک آشنا شوید.