کسی که کتاب می‌خواند دو بار زندگی می‌کند و کسی که سفرنامه می‌خواند چندین بار.
اشتیاق مردم به کشف و ماجراجویی و سفر راز محبوبت سفرنامه‌هاست. نویسنده دیده‌ها و شنیده‌ها و تجربیاتش را در قالب کتابی می‌نویسد و در اختیار خواننده قرار می‌دهد و خواننده با مطالعۀ کتاب راهی همان دیار می‌شود و آنچه نویسنده به‌واقع از سر گذرانده را بر بال خیال تجربه می‌کند و می‌چشد.
مطالعۀ سفرنامه به جز لذتِ چشیدن طعم ادبیات، به‌لحاظ گسترش اطلاعات ما از جهان پیرامون هم ارزشمند است. در این مطلب به بررسی برخی از خواندنی‌ترین سفرنامه‌ها پرداخته‌ایم. برای خواندن معرفی این کتاب‌ها نوشتار را تا انتها دنبال کنید.
پاریس از دور نمایان شد
ضرب‌المثلی هست که می‌گوید که آدم‌ها در دوجا شاد و خوشبخت هستند: خانۀ خودشان و شهر پاریس.
اثری که سفر پاریس بر مسافران دورۀ قاجار گذاشته نیز از همین دست خوشی‌هاست.
در کتاب پاریس از دور نمایان شد که نشر اطراف آن را منتشر کرده، بخش‌هایی از نوشته‌های نه تن از مسافران روزگار قاجار وجود دارد که اکثرشان از زیبایی این شهر، موزه لوور و اکسپوزیسیون انگشت به دهان مانده‌اند.
1,890,000
آسمان لندن زیاده می‌بارد
قرن بیستم همان سال‌های طلایی غروب نکردن آفتاب در امپراطوری بریتانیا بود. علاوه بر این، در همین سال‌ها باب رفت‌وآمد میان ایرانی‌ها و انگلیسی‌ها گشوده شد.
در کتاب آسمان لندن زیاده می‌بارد، یازده نوشته از مردم روزگار قاجاریه وجود دارد که مسافر لندن بوده‌اند و هر کسی به توصیف بخشی از حال و هوای این شهر پرداخته است.
1,890,000
قهوه استانبول نیکو می‌سوزد
ناپلئون بناپارت گفته بود «اگر کل زمین در یک کشور خلاصه می شد قطعا استانبول پایتخت آن می بود.»
استانبول از روزگار خیلی قدیم شاهراه میان شرق و غرب بوده است. در دوران قاجار، مسافران ایرانی نیز گذارشان به این شاهراه میان آسیا و اروپا افتاده بود. هر کسی که دستی بر قلم داشت با نوشتن از لحظاتی که در این شهر گذرانده توانسته نوری بر بخشی از این شهر هزارتو بتاباند.
1,820,000
سن‌پترزبورگ موزیکانچی دارد
سن‌پترزبورگی که داستایفسکی در داستان‌هایش توصیف کرده، سیاه و کثیف و دلگیر است اما در نوشته‌های به جا مانده از دوران قاجار این شهر پر از روشنایی و رنگ و نور و صداست.
کتاب سن‌پترزبورگ موزیکانچی دارد از مجموعه نوشته‌های مسافران دورۀ قاجار به این شهر است.
نوشته‌ای هم از ناصر‌الدین‌شاه دربارۀ سفر به این شهر و دیدار با خاندان امپراتور روسیه وجود دارد که وصف جزئیات و توجه ویژۀ آن به آدم‌ها و مکان‌ها در خور توجه است.
1,800,000
بمبئی رقص الوان است
در دوران قاجاریه سفر به فرنگ حکم یکی از مراحل عرفان را داشت. اگر می‌رفتی و سالم برمی‌گشتی آن وقت فردی بودی با کوله باری از نادیده‌ها و ناشنیده‌ها و یک درجه شخصیت‌ات بالاتر می‌رفت. با وجود نبود وسایل نقلیه راحت در همان دوران مسافرانی بوده‌اند که مسیرشان به بمبئی بیافتد و درباره‌اش بنویسند.
کتاب بمبئی رقص الوان است مجموعۀ چند سفرنامه از آن دوران دربارۀ این بندر است.
1,120,000
سفر دیدار
دکتر محمدرضا توکلی صابری که دکترای شیمی‌پزشکی دارد و از چهره‌های دانشگاهی است، سال ۱۳۷۹ برای نخستین بار سفرنامه ناصر خسرو را خواند و شیفته آن شد.
این شیفتگی تا آنجا پیش رفت که تصمیم گرفت دست به ماجراجویی بزند و از همان مسیر حرکت ناصر خسرو به سفر حج برود. قصد اصلی او این بود که به مناسبت «هزارمین سالگرد زادروز ناصرخسرو» سفرش را از آرامگاه او در بدخشان شروع کند. اما شرایط بین‌المللی و حضور خطرناک طالبان در آن ناحیه مانع از انجام این کار شد.
این سفر شهریورماه سال ۱۳۹۲ با سفر به دوشنبه پایتخت تاجیکستان شروع شد. سفر سختی پیش‌رو بود چرا که علاوه بر طالبان، حضور قاچاقچی‌های مرزی هم امنیت را تهدید می‌کردند.
180,000
آخرین مسافر دورۀ میجی درباره ایران چه نوشت؟
ماساجی اینووه دانشجو بود که به ایران آمد. سال ۱۲۸۱ شمسی او از راه ترکستان و قفقاز به ایران آمد و در نامه‌هایش به مقصد توکیو دربارۀ روزگار آن روزهای ایران نوشت. او آخرین مسافر یا مامور گسیل شدۀ ژاپنی به ایران در دورۀ میجی است که دفتر و یادداشت و روزنامۀ سفر از او در دست داریم. نخستین این افراد یوشیدا و فوروکاوا بودند که در روزگار ناصرالدین شاه به ایران آمدند. وقتی به ایران رسید که ناصرالدین شاه تازه فوت کرده بود و مظفرالدین شاه به تازگی کارش را به عنوان جانشین آغاز کرده بود. کتاب «سفرنامه ایران» از مجموعه نامه‌های ایران است که انتشارات طهوری آن را منتشر کرده است.
سفر به دیار ناصر خسرو در معیت جعفر مدرس صادقی
شاید واقعا دلتان بخواهد یک بار هم شده متن سفرنامۀ ناصر خسرو را بخوانید و لذت ببرید. حتما به این هم فکر کرده‌اید که در هنگام مطالعه با چه مشکلاتی که مواجه نخواهید شد. کلمات سخت، تعابیر و اسامی نامانوس و اشاره به وقایعی که ما خبری از آن نداریم.
سفرنامۀ ناصرخسرو از کتب قدیم و مفید و ارزندۀ نثر فارسی و در عین سادگی، بسیار شیرین و جذاب است. ناصر خسرو در این سفرنامه عجایبی را که دیده بیان کرده است، و بدین سبب کتاب وی علاوه بر ارزش ادبی حاوی معلومات گوناگون در باب احوال ممالک اسلامی و مسائل مختلف اجتماعی و دینی در مصر و شام و عراق و حجاز است. نکتۀ جالب این سفرنامه پرهیز ناصرخسرو از نشان دادن گرایش‌های مذهبی و سیاسی خویش در این متن است
نامه‌های روسی
آستولوف لوئی لئونور مارکی دو کوستین یا همان «کوستین» پیش از سفر به روسیه فکر می‌کرد با رفتن به آنجا می‌تواند الگویی مناسب برای حکمرانی بر فرانسه پیدا کند. تنها کمی گشت و گذار و معاشرت با روس‌های عصر نیکلای اول به او ثابت کرد که اشتباه فکر می‌کرده است و روسیه حقیقی آن چیزی نیست که توریست‌ها و سفرا درباره‌اش می‌گویند و زندگی زیر سایۀ خفقان چیز بدی است. کتاب «نامه‌های روسیه؛ روسیه در ۱۸۳۹» مجموع نامه‌هایی است که او در سفرش به روسیه نوشته بود. در اصل، این نامه‌ها مخاطب خاصی نداشته و برای دوستان خیالی کوستین نوشته‌شده بود.
4,500,000
۹۷۶ روز در پس‌کوچه‌های اروپا
چند سال پیش محمد دلاوری به عنوان خبرنگار و مدیر دفتر صدا و سیمای بلژیک به اروپا می‌رود. کتاب ۹۷۶ روز در پس‌کوچه‌های اروپا حاصل این حدود ۱۰۰۰ روزی است که در اروپا سیر آفاق و انفس کرده است.
مهمترین دلیل استقبال از کتاب این است که یک روایت کلیشه‌ای نیست. محمد دلاوری کارمند صدا و سیما در این کتاب حضور ندارد. او نمی خواهد در این سفر و گزارشش به شما با شناسنامۀ تلویزیونی خود راوی ماجرا باشد.
950,000
کتاب، سوار بر بالِ خیال، ما را به دوردست‌ترین مکان‌ها می‌برد. اگر به سفر و گشت‌وگذار علاقه دارید اما فرصت یا امکانش را ندارید، مطالعۀ سفرنامه‌ها را بیشتر در برنامه‌تان بگنجانید.
دوست دارید سفرنامۀ کدام شهر را بخوانید؟ برایمان بنویسید.
