ویژگی‌های والدین سمی

کتاب والدین سمی ویژگی‌های والدین سمی را بیان کرده است. مفهوم پدر و مادر در بسیاری از فرهنگ‌ها آنچنان در زرورق احترام پیچیده شده که نقد و بررسی وظایف و مهارت‌های والدین همواره با احساس گناه همراه بوده است. در بسیاری از جوامع مفهوم پدر و مادر به نوعی تابو است و گویی فراموش‌شده که والدین نیز مانند همهٔ انسان‌ها ممکن است دارای نقایص و سستی‌هایی باشند و در نتیجه در شیوه‌های فرزندپروری خود اشتباهاتی داشته باشند که به روح و جسم کودک آسیب‌های زیادی وارد کند.

وقتی دربارهٔ والدین سمی صحبت می‌کنیم، منظورمان والدینی است که به‌طور مداوم به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که باعث احساس گناه یا ترس در فرزندان‌شان می‌شوند یا به آن‌‌ها احساس‌هایی ناخوشایند را تحمیل می‌کنند. اعمال آن‌ها رویدادهایی مجزا نیستند، بلکه الگوهای رفتاری هستند که زندگی فرزندشان را شکل می‌دهند.

والدین نیز ممکن است اشتباه کنند، بیش از حد فریاد بزنند، یا به‌صورت ناخواسته دست به انجام کارهایی ناسالم بزنند، اما وقتی متوجه اشتباهات خود می‌شوند سعی می‌کنند آسیبی که به فرزندشان زده‌اند را جبران کنند. بااین‌حال یک والد سمی بیشتر نگران نیازهای خود است تا این‌که آیا کاری که در حق فرزندش انجام می‌دهد درست است یا نادرست. معمولاً چنین افرادی عذرخواهی نخواهند کرد یا حتی به این‌‌که کارشان اشتباه بوده اعتراف نمی‌کنند پس بهتر است زیاد در این مورد با آن‌ها بحث نکنید.

همهٔ والدین گاهی تحت فشار ممکن است رفتارهای نادرستی از خود بروز بدهند، عصبانی شوند و ناخواسته باعث آزار شما شوند و این کاملاً طبیعی است. اما اگر رفتارهایی که از دوران کودکی‌تان به‌خاطر می‌آورید ثابت یا دارای نوعی الگو هستند، احتمالاً والد یا والدین سمی داشته‌اید. چنین والدینی نشان‌ها و ویژگی‌های زیر را دارند:

 

رفتارهای خودمحورانه

ممکن است والدین شما از نظر عاطفی در دسترس نبوده باشند. خودشیفته باشند یا شاید در مورد چیزهایی که شما به آن نیاز دارید بی‌توجه باشند. شاید در تمام موقعیت‌ها اوضاع را به نفع خودشان برمی‌گردانند و همهٔ موقعیت‌ها به یک سؤال ختم می‌شده:‌ «پس خودِ من چی؟».

 

آزار جسمی و کلامی

سوءاستفاده ممکن است همیشه تنبیه بدنی، کتک‌زدن، فریاد زدن یا تهدید کردن نباشد. ممکن است آن‌ها با سرزنش کردن، اسم گذاشتن بر روی شما، تقصیری را به گردن شما انداختن، سکوت و دستکاری روانی باعث آزار شما شده باشند.

 

رفتارهای کنترل‌گرانه

والدین سمی ممکن است به حریم خصوصی شما پا بگذارند یا به شما اجازه ندهند که خودتان تصمیم بگیرید. یا شاید بیش از حد از شما انتقاد کنند یا سعی کنند حتی در بزرگسالی نیز هر جور شده شما را کنترل کنند.

 

دستکاری روانی

ممکن است والدین‌تان سعی کنند به شما احساس گناه یا شرم را منتقل کنند و یا احساسات و وجدان شما را به بازی بگیرند. والدین سمی حتی ممکن است از پول، زمان و یا سایر چیزهای دیگر برای کنترل شما استفاده کنند.

 

نبود حدو‌مرز

والدین سمی تمایل دارند برای رسیدن به مسیری که باب میل خودشان است به شما فشار بیاورند. شما به مرور از دست کارهای آن‌ها خسته می‌شوید و بنابراین ممکن است به سادگی به‌دلیل خستگی یا ناامیدی تسلیم ایده‌ها یا موقعیت‌ها شوید.

خانواده تأثیر قابل‌توجهی بر احساس، درک، اعتماد و جهان‌بینی کلی فرد می‌گذارد. اساساً خانواده نحوهٔ تعامل شما با افراد، مکان‌ها و چیزهای اطرافتان را شکل می‌‌دهند. شما نمی‌توانید رفتار شخص دیگری را تغییر دهید اما تعیین حدو مرز می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند تا کنترل موقعیت را به دست بگیرید

بزرگ‌شدن با والدین سمی

تأثیر بزرگ شدن با والدین سمی می‌تواند تا بزرگسالی با شما باشد و شما را دچار اختلالات سلامت‌روان، اضطراب و افسردگی بکند. اگر با والدین سمی بزرگ شده باشید ممکن است در بزرگسالی دچار مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه و موارد زیر شوید:

• در نوجوانی سلامت روان‌تان دچار مشکل می‌شود.
• نمی‌توانید احساساتی مانند خشم را کنترل کنید.
• ممکن است بخواهید دست به خودکشی بزنید.
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل داشته باشید.
• دچار عزت نفس پایین یا دلبستگی ناامن شوید.

در ادامه به شما کتابی معرفی می‌کنیم که می‌تواند بسیار در این زمینه تأثیرگذار باشد.

معرفی کتاب والدین سمی

زمانی که بچه بودید، آیا پدر و مادرتان به شما می‌گفتند که بد یا بی‌ارزش هستید؟ آیا والدین‌تان از تنبیه بدنی برای تربیت شما استفاده می‌کردند؟ یا مجبور بودید مراقب والدین خود باشید و به درد و دل‌هایشان گوش بدهید؟ آیا هنوز والدین‌تان طوری با شما رفتار می‌کنند که انگار هنوز بچه هستید؟ آیا پس از وقت گذراندن با والدین خود دچار واکنش‌های احساسی یا فیزیکی شدیدی می‌شوید؟ آیا والدین‌تان شما را با تهدید، احساس گناه یا پول کنترل می‌کنند؟ 

دکتر سوزان فوروارد یکی از مطرح‌ترین و موفق‌ترین روان‌درمانگران آمریکایی است و کتاب‌های بسیاری در این زمینه نوشته است. دکتر سوزان فوروارد کتاب والدین سمی را نوشت تا نشان دهد والد یا والدین سمی چه کسانی هستند؟ چرا پشت‌سرگذاشتن و نادیده گرفتن والدین سمی بسیار مشکل است و در آینده چه بلایی بر سر کودکانی می‌آید که با والدین سمی بزرگ شده‌اند. 

شاید عنوان والدین سمی باعث شود فکر کنید که این کتاب با هدف متهم کردن و سرزنش والدین نوشته شده اما اشتباه می‌کنید. کتاب والدین سمیِ دکتر سوزان فوروارد، در جهت هشیاری و شفا نوشته شده است؛ هوشیاری و هشدار به والدین و پدر و مادرهای آینده تا بفهمند چگونه هر کلمه، عمل یا احساس آن‌ها به‌شدت بر شکل‌گیری شخصیت، باورها و دیدگاه کودک نسبت به زندگی تأثیر می‌گذارد.

در بخشی از کتاب والدین سمی می‌خوانید:

«ما در سال‌های دوم و سوم زندگی از خود استقلال نشان می‌دهیم، در برابر آموزش آداب دستشویی رفتن مقاومت می‌کنیم، از «دو سالگی وحشتناکِ» خود لذت می‌بریم و عاشق کلمهٔ نه می‌شویم، چراکه به ما اجازه می‌دهد کمی کنترل روی زندگی خودمان را تمرین کنیم، در حالی‌که گفتن بله به‌معنای تسلیم‌شدن است. ما دست‌وپا می‌زنیم که یک هویت ویژه بسازیم و ارادهٔ خود را برقرار کنیم. فرایند جدایی‌طلبی از والدین در بلوغ و نوجوانی، زمانی که فعالانه در برابر ارزش‌ها، سلیقه‌ها و قدرت آن‌ها جبهه می‌گیریم، به اوج خود می‌رسد. در خانواده‌ای که از یک ثبات معقول برخوردار است، والدین می‌توانند در برابر نگرانی‌های ناشی از این تغییرات تاب بیاورند. در بیشتر مواقع، آن‌ها حتی اگر به کلی استقلال روبه‌رشد کودک خود را تشویق نکنند، سعی در تحمل آن دارند. عبارت «این یک مرحله است»، دل‌گرمی رایج برای والدینی است که سال‌های نوجوانی خود را به‌خاطر می‌آورند و این سرکشی را مرحله‌ای از رشد عاطفی می‌دانند.»

«با تضعیف عزت‌نفس کودک، وابستگی و نیازش به این باور که والدینش او را حمایت و تأمین می‌کنند، بیشتر می‌شود. حمله‌های عاطفی یا آزارهای فیزیکی فقط در صورتی می‌تواند برای بچه مفهومی داشته باشد که او مسؤولیت رفتار والدین سمی‌اش را بپذیرد. 
صرف‌نظر از این‌که والدینتان چه‌قدر سمی هستند، شما باز هم نیازمندید آن‌ها را مقدس بشمارید. حتی اگر در مرحله‌ای بپذیرید که پدرتان اشتباه کرده شما را کتک زده، باز هم ممکن است فکر کنید او حق داشته باست. استنباط عقلانی برای مجاب‌کردن شما به بی‌گناهی، کافی نیست. یکی از مراجعین من می‌گفت: «من فکر می‌کردم آن‌ها بی‌عیب و نقص هستند و برای همین وقتی با من بدرفتاری می‌کردند فکر می‌کردم من بد هستم.»
دو اصل اساسی در ایمان به والدین خداگونه وجود دارد:
۱. من بد هستم و والدین من خوب‌اند.
۲. من ضعیف هستم و والدین من قوی‌اند.
این‌ها باورهایی قدرتمند است که می‌تواند شما را به والدینتان وابسته‌تر سازد. این اعتقادات باعث زنده نگه‌داشتن ایمان شما می‌شود و نمی‌گذارد با این حقیقت دردناک روبه‌رو شوید که والدین خداگونهٔ شما وقتی بیشتر از همیشه آسیب‌پذیر و بی‌پناه بودید، به شما خیانت کردند.»

دربارهٔ نویسندۀ کتاب والدین سمی

سوزان فوروارد در سال 1938 به دنیا آمد. او یکی از درمانگران برجستۀ ایالات متحده و همچنین نویسند‌ه‌ای پرفروش و سخنرانی پویا است که مهمان برنامه‌های گفت‌وگوی متعددی بوده است. او درمانگر است و یک مطب خصوصی دارد و در کنار آن، مربی و مشاور مرکز روانپزشکی و پزشکی کالیفرنیای جنوبی نیز هست.

او نویسندۀ پرفروش نیویورک تایمز و نویسندۀ کتاب‌های پرفروش باج‌گیری عاطفی، مادران سمی و عشق‌های سمی است. او به مدت شش سال میزبان برنامۀ ملی شبکۀ رادیویی گفت‌وگوی ABC بود. روش‌ها و کتاب‌های مؤثر سوزان فوروارد به زنان و مردان بسیاری کمک کرده است تا اعتمادبه‌نفس خود را تقویت کنند، به استقلال عاطفی برسند و قدرت درونی‌شان را کشف کنند.