خواندن کتاب‌های داستانی به نوجوانان و به ویژه نوجوانان پسر کمک می‌کند تا درک خود را دربارهٔ «چه کسی بودن» گسترش دهند. تحقیقات نشان داده‌اند که ارتباط با شخصیت‌های تخیلی به خوانندگان کمک می‌کند تا هویت خود را کشف کنند چون هویت ما از شخصیت‌، تجربیات، ارزش‌ها، اهداف، افکار و باورهای ما تشکیل شده است و همین به نوجوانان کمک می‌کند تا بفهمند چرا به شیوه‌های خاصی فکر، احساس و رفتار می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که خواندن داستان‌های تخیلی به نوجوانان فرصتی می‌دهد تا هویت‌های مخلف را در محیط‌های امن و خیالی آزمایش کنند.

مزایای مطالعه برای نوجوانانِ پسر

برخی از محققان به این نتیجه رسیده‌اند که وقتی ما از لحاظ عاطفی با یک شخصیت در کتاب ارتباط برقرار می‌کنیم و احساس می‌کنیم در یک داستان غوطه‌ور هستیم، هویت خودمان را به طور موقت گسترش می‌دهیم که این شامل افکار، احساسات و تجربیات شخصیت‌هایی می‌شود که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم.

بدین ترتیب خواندن کتاب‌های داستانی این فرصت را برای نوجوانان فراهم می‌کند تا بتوانند احتمالات مختلف را بررسی کنند و در مورد بخش های مهم هویت‌شان تأمل کنند. این فرآیند ممکن است به ویژه در سال‌های نوجوانی بسیار مهم باشد چون ما در این دوران به کشف و توسعه یا درک این‌که چه کسی هستیم مشتاق می‌شویم.

 

کتاب‌های فانتزی برای نوجوانانِ پسر

خواندن داستان به نوجوانان کمک می‌کند تا دیگران را درک کنند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند و همدلی خود را تقویت کنند. کتاب‌‌های داستانی همچنین به نوجوانان کمک می‌کند تا دیدگاه‌ خود را نسبت به احساسات افراد دیگر توسعه دهند. داشتن دیدگاه مهارتی است که در طول سال‌های نوجوانی و با پیچیده‌تر شدن دنیای اجتماعی ما توسعه می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که ارتباط با شخصیت‌های داستانی ممکن است به خوانندگان کمک کند تا دیدگاه خود را تقویت کنند. 

وقتی در داستانی فانتزی غرق می‌شویم، خود را به جای شخصیت‌ها قرار می‌دهیم و از دیدگاه همان افراد به قضیه نگاه می‌کنیم؛ پیش خودمان تصور می‌کنیم که شخصیت‌های چه فکر می‌کنند و چه احساسی دارند. گروهی از محققان آزمایشی بر روی خوانندگان کتاب‌های هری پاتر انجام دادند و دریافتند که شناسنایی شخصیت‌های مثبت در کتاب‌ها و توانایی دیدن قضایا از دیدگاه آنان، تعصب افراد را نسبت به گروه‌هایی که اغلب در زندگی واقعی مورد تبعیض قرار گرفته‌اند، کاهش داده است. تحقیقات همچنین نشان دادند که احساس انتقال یک روایت می‌تواند بر همدلی و سایر مهارت‌های بین‌فردی افراد تأثیر بگذارد. 

در ادامه چند کتابِ جذاب فانتزی را برای نوجوانانِ پسر به شما معرفی می‌کنیم.

 

شوالیه هفت اقلیم | جرج آر.آر. مارتین | رضا اسکندری‌آذر | نشر ویدا

کتاب شوالیه هفت اقلیم اثر جرج آر.آر مارتین نویسندهٔ معروف آمریکایی است که با نوشتن مجموعه «بازی تاج و تخت» و پس از تبدیل شدن این مجموعه به سریالی پربیننده به شهرت رسید. این کتاب داستان یک قرن پیش وقایع رمان «بازی تاج و تخت» است و دربارهٔ دو قهرمان است که هیچ شباهتی با هم ندارند و در وستروس پرسه می‌زنند. در دورانی که خاندان تارگرین هنوز تخت آهنین را در اختیار دارند و خاطرهٔ آخرین اژدها هنوز از یاد زندگان محو نشده، شوالیهٔ سرگردانِ ساده‌لوح اما دلیری به نام سِر دانکن بلندقامت، در حالی که یک سروگردن از تمام حریفانش بلندتر است، در مقابلشان ایستادگی می‌کند. این کتاب در واقع سه داستان کوتاه دارد که هر کدام از آن‌ها قبلاً به صورت مستقل و مجزا منتشر شده بودند اما در سال ۲۰۱۵ در قالب یک کتاب واحد و همراه با بیش از ۱۶۰ تصویر در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

مغازه جادویی | جیمز آر دوتی | فروزان صاعدی | نشر کتاب مجازی

کتاب مغازه جادویی نوشتۀ جیمز آر دوتی جراح مغز و اعصاب است که در سال 2016 منتشر شد. این کتاب زندگی‌نامۀ خودنوشتِ دوتی است و یک کتاب خودیاری هم محسوب می‌شود. دوتی در کودکی زندگی سختی داشت و خاطراتش را در کتاب مغازه جادویی به نگارش درآورده است. بخشی از کتاب علمی است، بخشی از آن می‌تواند الهام‌بخش باشد و بخشی هم راهنمایی عملی است که به ما نشان می‌دهد چگونه می‌توانیم با ایجاد تغییر در مغز و قلب خود، زندگی‌مان را تغییر بدهیم. کتاب مغازه جادویی یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا است که تقریبا به 40 زبان ترجمه شده است. مغازه جادویی داستان جادوی ذهن است، جادویی که می‌تواند ذهنمان را دگرگون سازد.

بچه‌های خاص خانه خانم پریگرین | رنسام ریگز | پیمان اسماعیلیان | نشر پیدایش

کتاب بچه‌های خاص خانهٔ خانم پریگرین اثر رنسام ریگز نویسنده و فیلم‌ساز آمریکایی است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد و به لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز راه یافت و به مدت ۴۵ هفته در رتبهٔ یک کتاب‌‌های کودکان و نوجوانان قرار داشت. فاجعه‌ای خانوادگی باعث می‌شود که جیکوب 16 ساله برای یافتن خاستگاه پدربزرگ مرحومش به جزیره‌ای پرت و دور افتاده در سواحل ولز برود. خانه‌ی متروک و مخروبه‌ٔ بچه‌های خاص خانم پریگرین در همین جزیره است. جیکوب به زودی می‌فهمد که بچه‌های خانم پریگرین چیزی بیش‌تر از خاص بوده‌اند، شاید لغت خطرناک برای آنان مناسب‌تر باشد؛ شاید قرنطینه کردن آن‌ها در آن جزیره‌ٔ دورافتاده به صلاح همه بوده است و شاید آن‌ها هرچند که غیر ممکن به نظر می‌رسد، هنوز زنده باشند.

این وقت شب کی می‌تونه باشه؟ | لمونی اسنیکت | امیرمهدی حقیقت | نشر تندیس

کتاب این وقت شب کی می‌تونه باشه اثر دنیل هندلر نویسنده، موسیقی‌دان، فیلم‌نامه‌نویس، نویسندهٔ تلویزیونی و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی است که برخی از کتاب‌هایش را با نام مستعار لمونی اسنیکت منتشر می‌کند. او بیشتر برای نوشتن مجموعه داستان‌های سیزده‌جلدی «ماجراهای ناگوار» و «همهٔ سؤال‌های عوضی» برای کودکان به شهرت رسید و این کتاب جلد اول این مجموعه است. او در این مجموعه به بررسی دوران نوجوانی خودش پرداخته است. تمام کتاب‌های این مجموعه حول محور لمونی اسنیکت سیزده‌ ساله می‌چرخد که به شهری جدید نقل‌مکان کرده است. او به یاد می‌آورد که همیشه در دوران نوجوانی‌اش سؤالات اشتباهی می‌پرسیده است و این‌که چطور با پرسیدن سؤالات اشتباهی، معماهای مختلفی را حل می‌کرده است.

وارکرفت (آن سوی دروازه تاریک) | ارن رزنبرگ | افشین اردشیری | نشر ویدا

کتاب وارکرفت (آن سوی دروازه تاریک) رمانی فانتزی و تخیلی اثر ارون اس. رزنبرگ نویسندهٔ آمریکایی است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد. این کتاب به جنگ دوم می‌پردازد؛ یکی از مهم‌ترین درگیری‌های دنیای تخیلی واکرفت و روایتی همه‌جانبه را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. نویسنده در این کتاب به درگیری دو گروه هورد و اتحاد پرداخته است و نویسنده با تمرکز بر مبارزات شخصی و سیاسی کسانی که در جنگ گرفتار شده‌اند، نگاهی دقیق به وقایع و شخصیت‌های کلیدی دنیای وارکرفت داشته است.

مایکل وی (زندانی سلول ۲۵)‌ | ریچارد پل اوانز | فرانک معنوی | نشر پرتقال

کتاب مایکل وی (زندانی سلول) رمانی علمی‌تخیلی اثر ریچارد پل ایوانز است که اولین‌بار در سال ۲۰۱۱ منتشر شد. این کتاب دربارهٔ مایکل وی است. در دبیرستان مریدیان، به نظر همه مایکل وی یک پسر چهارده سالهٔ معمولی است؛ ولی به مایکل هرچیزی می شود گفت جز معمولی، در واقع او الکتریکی است، وقتی بهترین دوست مایکل، اوسیتین لیز و تایلور ریدلی اتفاقی به کشفی دست می‌یابند، هر سه می‌فهمند که بچه‌های دیگری هم با قدرت‌های مشابه وجود دارند و یک نفر، یا یک چیز، در تعقیب آن‌هاست. بعد از اینکه مادر مایکل دزدیده می‌شود، او باید با تکیه بر هوش و قدرت استثنایی و دوستانش دست به کار شود تا با شکارچیان مبارزه کند، مادرش را پیدا کند و بقیه را نجات دهد.

کتاب‌های مصور برای نوجوانانِ پسر

خواندن کتاب‌های مصور می‌تواند بسیار برای نوجوانانِ پسر جذابیت داشته باشد. مثلاً کتاب‌های کمیک می‌توانند خوانندگان بی‌میل به مطالعه را به کتاب خواندن علاقه‌مند کنند. ترکیب تصاویر و متن می‌تواند تجربهٔ خواندن را برای برخی نوجوانان، به‌ویژه آن‌هایی که ممکن است کتاب‌های سنتی برایشان چندان جالب نباشد، تبدیل به یک سفر هیجان‌انگیز کند. به‌علاوه این کتاب‌ها نوجوانان را در معرض انواع ژانرها، روایت‌ها و دیدگاه‌ها قرار می‌دهند و با موضوعات پیچیدهٔ خود مانند عدالت اجتماعی، هویت شخصی و معضلات اخلاقی، می‌توانند تفکر انتقادی را در نوجوانان تقویت کنند. این کتاب‌ها علاوه بر ماهیت بصری می‌توانند استدلال‌های فضایی و مهارت‌های حل مسئله را در نوجوانان پرورش دهند.

 

به دنبال ماه | جیمز نوربری | پریسا موسوی | نشر میلکان

به دنبال ماه جدیدترین اثر جیمز نوربری نویسنده و هنرمند بریتانیایی است. او که پیش از این با انتشار کتاب مصور «پاندای بزرگ و اژدهای کوچک» به شهرت رسید این بار در دیدترین اثرش، به سراغ مفاهیمی مثل عشق، دوستی، امید و رشد درونی رفته است. شخصیت اصلی داستان، توله سگی به نام آمایا است که در پی یک طوفان، خانواده‌اش را گم می‌کند. در حالی که او در کوهستان‌ها سرگردان است، با گرگ خردمندی آشنا می‌شود. گرگ تصمیم می‌گیرد آمایا را در جستجوی خانواده‌اش همراهی کند. در طول این سفر پر چالش، آن‌ها با موانع مختلفی روبرو می‌شوند و گرگ درس‌های بسیار مهمی در رابطه با فقدان، عشق و امید به او می‌آموزد.

خانه درختی ۱۶۹ طبقه | اندی گریفیتس | آنیتا یارمحمدی | نشر هوپا

آیا در کودکی آرزو داشتید یک خانه درختی بزرگ پر از چیزهای مختلف داشته باشید و وقت آزادتان را با دوستان‌تان در این خانه درختی بگذرانید؟ اندی و تری در این داستان خیالی به آرزویشان رسیده‌اند. کتاب خانه درختی ۱۶۹ طبقه اثر اندی گریفیتس نویسنده و تصویرگر استرالیایی است. این کتاب مصور داستان اندی و تری است که ابتدا در یک خانه درختی ۱۳ طبقه زندگی می‌کردند.آن‌ها هرازگاهی تصمیم می‌گیرند ۱۳ طبقه به خانه‌ٔ درختی اضافه کنند و حالا خانه‌ای ۱۶۹ طبقه‌ای دارند. این بار ماجرای 13 طبقه جدید مربوط به بدل اندی تری و جیل است که سر از تالار آینه های بامزه درآوردند و با بازی گوشی یک عالمه دردسر برای اهالی خانه درختی درست کردند. پیام اصلی نویسنده در این کتاب و کل مجموعۀ خانه درختی، دوستی است.

انجمن ارواح غمگین | لیز مدینگز | نفیسه خسروجردی | نشر کتاب چار

کتاب انجمن ارواح غمگین یک داستان گرافیکی طنز و سیاه و سفید اثر لیز مدینگز هنرمند و تصویرگر بریتانیایی است. اولین جلد این مجموعه در سال 2021 منتشر شد و نویسنده در آن بر روی احساسات مختلف انسان‌ها به‌خصوص تنهایی و انزوا تمرکز کرده است. این کمیک داستان یک روح مضطرب و تنها به نام «اس.جی» است که بالاخره پس از مدت‌ها به یک مهمانی رفته و حالا واقعاً از کردۀ خود پشیمان است اما زمانی که با یک روح غمگین دیگر دوست می‌شود همه چیز تغییر می‌کند. جلد دوم این مجموعه با عنوان «همزاد خود را پیدا کن» در سال 2023 منتشر شد. این کتاب پس از انتشار برندهٔ جایزهٔ بهترین رمان گرافیکی و کمیک سال ۲۰۲۱ شد.