مزایای یادگیری زبان در کودکی

اگر می‌توانستید کاری انجام دهید تا به رشد فکری فرزندتان کمک کند، مهارت‌های حل مسئلۀ او را بهبود ببخشید، به او کمک کند تا در آزمون‌های مختلف بهتر عمل کند، در آینده فرصت‌های شغلی بیشتری پیش رویش قرار دهد، همدلی و درک بین فرهنگی او را عمیق کند، حتماً دست رد به چنین پیشنهادی نمی‌زدید. طبق تحقیقات این‌ها تنها تعدادی از مزایایی است که افراد دو زبانه از ‌آن بهره‌مند خواهند شد.

 

مزایای ذهنی

دانشمندان علوم اعصاب با تصویربرداری از مغز متوجه شدند که مغز افراد دو زبانه «مادۀ خاکستری» بیشتری دارد که مسئول کنترل اجرایی است. اعتقاد بر این است که چالش تغییر بین دو زبان و انتخاب زبان باعث ایجاد این بخش در مغز می‌شود. در نتیجه دو زبانه‌ها تمرکز بیشتری دارند، می‌توانند چند کار را به‌طور هم‌زمان انجام دهند و راه‌حل‌هایی خلاقانه برای حل مشکلاتشان پیدا می‌کنند. کودکان مسلط به زبان‌های دیگر نشانه‌هایی از افزایش خلاقیت و انعطاف‌پذیری ذهنی را نشان داده‌اند.

مزایای ذهنی یادگیری یک زبان خارجی در دوران کودکی به طرق مختلف نمایان می‌شود. کودکانی که به یک زبان خارجی صحبت می‌کنند در آزمون‌های سخت ریاضی و انگلیسی نسبت به همسالان تک زبانۀ خود عملکرد بهتری دارند. آن‌ها همچنین زودتر شروع به خواندن می‌کنند و در درک دستور زبان بهتر هستند. مزایای ذهنی یادگیری یک زبان خارجی تا بزرگسالی باقی می‌ماند. حتی مطالعات نشان داده است که دو زبانه بودن می‌تواند زوال عقل را کاهش دهد. 

مزایای بین فردی

زبان و فرهنگ عمیقاً به هم مرتبط هستند و جای تعجب نیست که زبان‌آموزان خارجی آگاهی بین فرهنگی بیشتری دارند. خردسالانی که در معرض یک زبان خارجی قرار می‌گیرند راحت‌تر دیدگاه‌های اشخاص دیگر را می‌پذیرند و همدلی بیشتری از خود نشان می‌دهند. همین واقعیت که هر چیزی بیش از یک نام دارد به کودکان کمک می‌کند تا بفهمند که هر فردی با نگاهی متفاوت دنیا را می‌بیند و کنجکاوی، حساسیت فرهنگی، همدلی و بردباری کودک با یادگیری زبان افزایش می‌یابد. کودکانی که در معرض زبان‌های دیگر قرار می‌گیرند نگرش مثبت‌تری نسبت به فرهنگ‌های مرتبط با آن زبان‌‌ها نشان می‌دهند. 

فرصت‌ها
توانایی برقراری ارتباط با افراد بیشتر، فرصت‌های جدیدی را برای افراد به ارمغان می‌آورد. در یک اقتصاد جهانی متصل، دو زبانه‌ها تنوع شغلی بیشتر و در نتیجه درآمد بیشتری خواهند داشت. آن‌ها به برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور دسترسی دارند و به راحتی می‌توانند برای یادگیری بیشتر زبان از کمک هزینۀ تحصیلی استفاده کنند. 

پیشرفت تحصیلی
مدت زمانی که یک کودک به یادگیری زبان اختصاص می‌دهد رابطه‌ای مستقیم و مثبت با رشد شناختی دارد. یادگیری زبان دوم موجب تقویت پیشرفت تحصیلی کودکان می‌شود. مزایای شناختی یادگیری زبان تأثیر مستقیمی بر پیشرفت تحصیلی کودک دارد. در مقایسه با کودکانی که زبان دیگری یاد نگرفته‌اند، کودکان دو زبانه مهارت‌های خواندن، نوشتن و ریاضی قوی‌تری داشته‌اند و معمولاً در آزمون‌های استاندارد نمره‌های بالاتری می‌گیرند. 

برخلاف تصور رایج، کودکان خردسال با یاد گرفتن چند زبان به طور هم‌زمان گیج نمی‌شوند. آن‌ها نه تنها به طور طبیعی در محیط‌‌های چند زبانه به راحتی جلو می‌روند بلکه یادگیری زبان دوم در اوایل زندگی مغز را برای یادگیری چندین زبان دیگر آماده می‌کند.

بهترین سن یادگیری زبان در کودکان

تحقیقات به طور قطع ثابت کرده‌اند که یادگیری زبان‌های خارجی در سنین پایین بهتر است. بنابراین فرزند شما باید علاوه بر زبان مادری، زبان دوم را نیز یاد بگیرد. 

کودک راحت‌تر از بزرگسالان زبان را می‌آموزد. کودک از روش‌های ذاتی و غریزی برای فراگیری زبان استفاده می‌کند و همین باعث می‌شود قبل از نوشتن یا خواندن بتواند به زبان مادری صحبت کند. در مورد زبان‌های خارجی هم همین‌طور است، هر چه بچه کوچک‌تر باشد، بیشتر به این استراتژی ذاتی تکیه می‌کند. 

بعلاوه کودکان زمان و فضای بیشتری در اختیار دارند. وقتی‌ بچه‌ها تازه به مدرسه می‌روند هنوز مسئولیت‌های زیادی ندارند و حجم چندان عظیمی از اطلاعات را دریافت نمی‌کنند که همین باعث می‌شود مغزشان فضای بیشتری برای یادگیری زبان‌های خارجی داشته باشد. کودکانی که در سنین بالاتر شروع به یادگیری یک زبان خارجی کرده‌اند اغلب بدون مشکل بر قواعد دستور زبان تسلط پیدا می‌کنند اما همیشه در یک چیز با کودکانی که از سنین پایین شروع به یادگیری کرده‌اند تفاوت دارند و آن تلفظ کلمات و روان بودن مکالمات است. 

کودکانی که به طور طبیعی زبان دوم را در سنین پایین می‌آموزند اغلب نسبت به دوستانشان که دیرتر شروع به یادگیری همان زبان کرده‌اند تلفظ و حس زبانی بسیار بهتری دارند. زبان به سادگی بخشی از محیط طبیعی آن‌ها می‌شود و در نتیجه خیلی راحت‌تر به زبان دوم مسلط می‌شوند. بنابراین مهم نیست که فرزند شما در مهدکودک، پیش دبستان یا دبستان است باید گهگاه در اوقات فراغت با او کار کنید تا بتواند به زبان خارجی مسلط شود و روان‌تر صحبت کند.

شیوه‌های یادگیری زبان در کودکان

با وجود این‌که امروزه تکنیک‌های متعددی برای یادگیری زبان‌های خارجی ارائه شده است اما همۀ آن‌ها در یک چیز مشترک هستند. یعنی اگر بپرسید چطور می‌توانید به زبان دوم یا یک زبان خارجی مسلط شوید پاسخ در هر یک از رویکردها مشابه خواهد بود، شما باید به طور منظم از این زبان استفاده کنید. بنابراین کلید موفقیت در هر زبان خارجی قرار گرفتن در معرض آن و استفاده از‌ آن است. وقتی صحبت از آموزش زبان‌ خارجی در دبستان می‌شود به یاد داشته باشید که کلاس‌های مدرسه به تنهایی کافی نیستند، یعنی اگر کودک بعد از مدرسه با زبان ارتباطی نداشته باشد هر چیزی را که یاد گرفته است به زودی از یاد خواهد برد. بنابراین شما باید کودک خود را تشویق کنید تا از کلماتی که می‌آموزد تا جایی که ممکن است خارج از کلاس استفاده کند.

البته در این‌جا نقش والدین می‌تواند تعیین کننده باشد. اولین نکتۀ کلیدی این است که باید برای کودک انگیزه ایجاد کنید و او را مجبور به یادگیری نکنید. کودکان دانش را در محیط‌های بدون استرس و فشار و از طریق بازی، به بهترین شکل یاد می‌گیرند. بنابراین ایجاد یک محیط محرک و حمایتی برای یادگیری یک زبان خارجی ضروری است. برای این منظور اقدامات زیر را انجام دهید:

• کودک باید احساس امنیت کند و زبان دوم را خارج از مدرسه به روشی کاملاً طبیعی، درست مثل زبان مادری خود بیاموزد.

• باید کودک را برای هر کلمه‌ای که درست ادا می‌کند تحسین کنید. اگر با مانعی برخورد کردند از آن‌ها حمایت کنید و به آن‌ها اطمینان دهید که با هم این مانع را حذف می‌کنید.

• اگر احساس می‌کنید کودک خسته است اجازه دهید کمی استراحت کند و از فعالیت‌های دیگر لذت ببرد. یادگیری زبان خارج از کلاس درس باید بیشتر شبیه بازی باشد تا آموزش رسمی.

بهترین روش‌های آموزش زبان خارجی

 

با هم یاد بگیرید

برای کمک به فرزندتان در حل مسائل ریاضی باید خودتان هم کمی ریاضی بلد باشید. اگر می‌خواهید خواندن و نوشتن را به آن‌ها یاد بدهید باید خودتان هم سواد داشته باشید. و در مورد زبان‌های خارجی چطور؟ آیا باید به زبانی صحبت کنید که می‌خواهید به فرزندتان در یادگیری آن کمک کنید؟ اگر از قبل به اصول اولیۀ زبان خارجی که فرزندتان یاد می‌گیرد تسلط داشته باشید مطمئنا کمک به آن‌ها بسیار آسان‌تر خواهد بود. اما اگر چیزی از این زبان جدید نمی‌دانید شما هم از این فرصت استفاده کنید و با فرزندتان بر اصول اولیۀ یک زبان خارجی مسلط شوید.

خجالت نکشید، یادتان نرود هدف شما قبل از هر چیز کمک به فرزندتان است. بعلاوه این را فرصتی عالی برای گذراندن وقت باکیفیت با فرزندتان در انجام کاری مفید و سازنده در نظر بگیرید. کودکان از طریق مشاهده و مدل‌سازی یاد می‌گیرند، یعنی هر چه ببینند تقلید می‌کنند. بدین ترتیب شما از این طریق به فرزندتان نه تنها یک زبان خارجه یاد می‌دهید بلکه نگرش مثبتی نسبت به یادگیری در او ایجاد می‌کنید.

وقتی فرزندتان ببیند که یادگیری چیزی است که شما با لذت انجامش می‌دهید می‌فهمد که این یک فعالیت مثبت است و می‌تواند سرگرم کننده نیز باشد و در نهایت باعث بهبود رابطۀ شما با فرزندتان نیز می‌شود. اگر فرزند شما در سنین پایین نسبت به یادگیری نگرش مثبتی اتخاذ کند، این نگرش را در طول زندگی خود ادامه خواهد داد و این بدان معناست که شما مجبور نخواهید شد که فرزندتان را وادار به مطالعه کنید چون از سنین پایین احساس خوبی نسبت به آن پیدا کرده و خودش مسئولیت یادگیری را از سنین پایین برعهده می‌گیرد.

به زبان خارجی بازی کنید

بچه‌ها از طریق فعالیت‌های روزمره به طور خودجوش از دنیای اطراف اطلاعات کسب می‌کنند. بنابراین یکی از بهترین و کارآمدترین اشکال یادگیری از طریق فعالیت مورد علاقۀ آن‌ها یعنی بازی کردن است. یادگیری از طریق بازی روشی اثبات شده برای کسب یک زبان خارجی است. مثلاً بازی قایم‌موشک با کودکان می‌تواند راه بسیاری خوبی برای آموزش شمارش به آن زبان باشد. همچنین استفاده از فناوری آموزشی را فراموش نکنید، می‌توانید تعدادی بازی یا برنامۀ جالب را به صورت آنلاین پیدا کنید تا کودکتان با آن‌ها رنگ‌ها، حیوانات و اشکال را به زبان‌های مختلف یاد بگیرد.

 

تماشای کارتون به زبان خارجی

هنگام یادگیری یک زبان خارجی باید چند مورد را در نظر بگیرید. یادگیری زبان با قرار گرفتن در معرض زبان متفاوت است. معمولاً وقتی صحبت از یادگیری زبان می‌شود منظور یادگیری قواعد گرامری، حفظ کردن لغات و انجام تمرین‌ها است. با این‌حال مهم‌ترین چیز برای کودکان قرار گرفتن در معرض صداها، ریتم و آهنگ یک زبان است و یکی از بهترین راه‌ها برای انجام آن پخش کارتون و نمایش‌های کودکانه است. 

در سنین پایین کودکان با گوش دادن، تکرار و تداعی کلمات به گفتار مسلط می‌شوند. به همین دلیل است که بسیاری از کودکان به سادگی با تماشای کارتون بر یک زبان خارجی مسلط می‌شوند. همچنین بسیاری از کارتون‌ها و برنامه‌های تلویزیونی به طور خاص برای یادگیری زبان طراحی شده‌اند که در آن کودکان از طریق ماجراجویی‌های قهرمانان کارتونی با معنی و تلفظ کلمات آشنا می‌شوند. قرار گرفتن بدین صورت در معرض یک زبان خارجی باعث می‌شود کودکتان تلفظ کلمات را مانند تلفظ زبان مادری یاد بگیرد. کودکان مقلدهای بسیار خوبی هستند و بر خلاف بچه‌های بزرگ‌تر، همیشه لهجۀ مادری خود را حفظ می‌کنند و در سنین پایین تلفظ را به راحتی فرا می‌گیرند.

کتاب به زبان خارجی بخوانید

در بازار کتاب‌های تخصصی زیادی برای یادگیری زبان‌های مختلف برای سنین پایین پیدا می‌شود. با کمک این کتاب‌ها کودکان به راحتی خواندن، نوشتن و معنی کلمات را یاد می‌گیرند. همچنین می‌توانید قبل از خواب داستان‌های ساده را به زبان خارجی برای فرزندتان بخوانید. چنین داستان‌هایی معمولا حاوی عبارات رایج هستند و کودک به راحتی آن‌ها را به‌خاطر خواهد سپرد.

 

زبان خارجی را در فعالیت‌های روزانۀ خود بگنجانید

در اوایل کودکی، کودکان همه چیز را مانند اسفنج جذب می‌کنند بنابراین برای یادگیری نیاز به کمک چندانی ندارند. خیلی راحت به پارک، فروشگاه یا محل بازی بروید و ابتدا اشیاء، اشکال و رنگ‌هایی را که با آن‌ها مواجه می‌شوید به زبان مادری‌تان و سپس به زبان خارجی نام ببرید. این بهترین روش برای یاد دادن کلمات به کودک است چون کودک با اشیاء و پدیده‌های اطرافش ارتباط برقرار می‌کند.

می‌توانید بهترین روش‌های یادگیری لغات انگلیسی را در این مقاله بخوانید.