چند لحظه فکر کنید، چرا در زندگی هنوز به چیزی که میخواستهاید نرسیدهاید؟ یکی از دلایل اصلی این است که هنوز چیزهایی هست که باید یاد بگیرید. اگر از اول همهچیز را میدانستید و همهٔ مهارتها و ویژگیهای لازم برای رسیدن به اهدافتان را داشتید، احتمالاً تاکنون به آنها رسیده بودید، اینطور نیست؟ یادگیری فرآیندی است که شما را قادر میسازد از جایی که هستید به جایی برسید که میخواهید باشید. به همین دلیل یادگیری امری ضروری است. یادگیری فقط این نیست که شبِ امتحان مطالبی را حفظ کنید یا چیزهای جالبی را برای تأثیرگذاشتن روی دوستانتان یاد بگیرید. یادگیری این توانایی را به شما میدهد که همان کسی شوید که آرزویش را دارید.
در ادامهٔ این مطلب از نکاتی میگوییم که هنگام یادگیری به کمک شما خواهند آمد. با کمک روشها و کتابهایی که در این مقاله به شما معرفی میکنیم میتوانید حتی مطالب دشوار را بسیار آسانتر به خاطر بسپارید.
در این مطلب میخوانید:
• تکنیکهایی برای اینکه بهتر یاد بگیریم
• چند کتاب که یادگیری شما را متحول خواهند کرد
تکنیکهایی برای اینکه بهتر یاد بگیریم
آیا از عملکرد حافظۀ خود ناراضی هستید؟ نام و چهره افراد جدید را فراموش میکنید؟ یادتان میرود کلیدها، عینک یا کیف خود را کجا گذاشتهاید؟ در حفظ کردن و یادگیری مطالب درسی دچار مشکل میشوید؟ برای به خاطر سپردن شمارههای تلفن و کارتهای بانکی به تلفن همراه خود وابستهاید؟ اطلاعات در ذهنتان مانند کلافی سردرگم پراکنده و آشفتهاند؟
دانستن مؤثرترین راهبردها برای یادگیری بهتر، میتواند به شما کمک کند تا زمانی که به دنبال رسیدن به ایدهها، مفاهیم و مهارتهای جدید هستید تلاش خود را به حداکثر برسانید. اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که زمان محدودی برای یادگیری دارید، بنابراین مهم است که بدانید چطور میتوانید در کمترین زمان، به بهترین نحو هر چیزی را که میخواهید یاد بگیرید.
بااینحال مهم است این نکته را نیز بدانید که سرعت یادگیری تنها عامل نیست. مهم است که بتوانید اطلاعات جدید را بهدقت بهخاطر بسپارید که بعداً یا هر زمان نیاز داشتید آنها را به خاطر آورید و در موقعیتهای مختلف بهطور مؤثر از آن استفاده کنید. چگونه میتوانید بهتر یاد بگیرید؟ راهکارهایی که در زیر عنوان کردهایم حتماً به شما کمک خواهند کرد:
تقویت حافظه
راههای تقویت حافظه را یاد بگیرید. چندین استراتژی مختلف وجود دارد که میتوانید به کمک آنها حافظهٔ خود را بهبود ببخشید. یک سری نکات اساسی هستند که میتوانید با رعایت آنها به حافظهٔ خود کمک کنید. مثلاً از جاهای شلوغ دوری کنید و برای مطالعهٔ خود برنامه بریزید. همچنین اگر میخواهید راههای تقویت حافظه را یاد بگیرید، مقالهٔ تقویت حافظهٔ را بخوانید.
تکرار
حدس میزنیم این اتفاق زیاد برای شما هم افتاده باشد! بارها سعی کردهاید محتوایی را به حافظهٔ خود بسپارید اما پس از چند روز متوجه شدهاید که هیچچیزی از آن به یاد ندارید. این اتفاق برای این افتاده است که مغز شما این اطلاعات را از حافظهٔ کوتاه مدت به بلند مدت منتقل نکرده است.
حتماً در مدرسه از روش «تکرار» زیاد استفاده کردهاید؛ مثلاً برای حفظ جدول ضرب یا دو روز قبل از امتحان آنقدر کتابهای درسی خود را ورق زدهاید و مطالبِ آن را تکرار کردهاید تا بتوانید امتحانتان را بگذرانید. شما با این روش میتوانید در مدت زمان کوتاهی مطالبی که نیاز دارید را به حافظه بلند مدت بسپارید.
در کنار تکرار میتوانید مطالب کلیدی را پیش از خواب روی کاغذ بنویسید یا یادداشتهایی را بالای میز خود قرار دهید و هرازگاهی نگاهی به آنچه میخواهید یاد بگیرید بیندازید. بدین ترتیب شما ناخودآگاه مطالب را بیشتر میخوانید، بیشتر تکرار میکنید و آنهایی که لازم است را به یاد میسپارید. این روش، یکی از بهترین روشها برای یاد گرفتن کلمات جدید است.
استراحت
بین مطالعهٔ خود استراحت مکرر را فراموش نکنید. شما فقط میتوانید برای مدتزمان معینی تمرکز کنید و پس از طی این مدت زمان، دیگر هر چیزی که یاد بگیرید در حافظهتان ذخیره نمیشود. میتوانید تکنیک پومودورو را امتحان کنید. در حین مطالعه و یادگیری مطلبی جدید، به مدت 25 دقیقه حرکات کششی انجام دهید یا یک استراحتِ کوتاه 5 دقیقهای داشته باشید و یا پس از چهار بار تکرار کردن مطالب، به ذهنتان یک استراحت طولانی بدهید.
ارتباط
زمانی که اطلاعات جدید با مفاهیم شناختهشده پیوند میخورند، میتوانید محتوا را راحتتر به حافظهٔ بلند مدتتان بچسبانید؛ یا به عبارت دیگر، ارتباط ایجاد کنید. یکی از راههای انجام این کار این است که دربارهٔ مطلب جدیدی که آموختهاید با کسی صحبت کنید یا نقشههای ذهنی ایجاد کنید.
یادیارها نیز بسیار مفید هستند. مثلاً یک جملهٔ شعرمانند برای خودتان بسازید و چیزهایی که میخواهید به یاد داشته باشید را در این جمله جای دهید.
حواسپرتی
نظم ایجاد کنید و از حواسپرتی دوری کنید. فضای کاری خود را مرتب کنید. فضای کاریتان باید عاری از هر نوع محرک باشد که بتواند حواس شما را پرت کند؛ این یعنی میز شما باید مرتب باشد و تنها لوازم ضروری را بر روی آن قرار دهید و تلفن همراهتان نیز باید دور از چشمتان باشد.
هر چیزی که حواس شما را از یادگیری منحرف کند جایی روی میز ندارد. دیگر قاتلان بهرهوری عبارتند از وقفه، سروصدا، انجامدادن چند کار و شبکههای اجتماعی. با کمی تمرین خیلی راحت میتوانید روی یک کار تمرکز کنید و از این عوامل مخرب اجتناب کنید.
استرس
سعی کنید هنگام یادگیری از استرس دوری کنید. واقعیت این است که استرس هم حافظهٔ کوتاه مدت را بهشدت تحتتأثیر قرار میدهد و هم توانایی تمرکز را کاهش میدهد. استرس برای یادگیری کُشنده است چون شما را فراموشکارتر میکند. برای اینکه از استرس دوری کنید مثلاً میتوانید یک برنامهٔ زمانی ایجاد کنید و زمانی که میخواهد به یادگیری بگذرانید را در آن وارد کنید.
مسئلهٔ مهم این است که حتماً باید بین برنامهتان برای خود وقفه هم در نظر بگیرید تا قربانی برنامهریزی اشتباه نشوید. هر چه نباشد خودتان بهتر میدانید چقدر طول میکشد تا کاری را به پایان برسانید یا در این مورد، یک یا دو صفحه کتاب را بخوانید. برای نمونه، برنامه بریزید که دو روز قبل از ارائه، یادگیری را به پایان برسانید؛ آنوقت به قدر کافی فرصت دارید تا سرفصلهای مهم را دوباره مرور کنید و در تنگنای زمانی قرار نگیرید.
جایزه
زمانی که به هدفی رسیدید به خودتان جایزه بدهید. مثلاً زمانی که یکی از کارهای برنامهتان را تمام کردید به خودتان پاداش بدهید. بدین ترتیب، یادگیری سرگرمکنندهتر میشود و برای مدت طولانیتری با انگیزه میمانید.
اما اشتباه نکنید، اگر نتوانستید کارتان را طی زمان مقرر به انجام برسانید خودتان را سرزنش یا تنبیه نکنید چون چنین کاری برای رسیدن به هدف اصلاً منطقی نیست. کارهایی را برای خودتان در نظر بگیرید که برای انجامشان مشتاق هستید و آنها را بین برنامههای مختلف خود بگنجانید.
خواب
استراحت و خواب برای پردازش و سازماندهی اطلاعاتی که دریافت میکنید بسیار ضروری است. بنابراین اگر به اندازهٔ کافی بخوابید، از توانایی خود برای بهخاطر سپردن اطلاعات جدید حیرتزده خواهید شد. از طرف دیگر کمبود خواب منجر به کاهش عملکرد میشود و بر یادگیری شما تأثیر منفی میگذارد.
ورزش
ورزش برای بدن و مغز شما مفید است. شاید خودتان هم متوجه شده باشید که بعد از ورزش یا یک پیادهروی طولانی، توانستهاید خیلی بهتر از قبل مطالعه کنید و مطالب جدید را یاد بگیرید. درواقع ورزش نهتنها به شما کمک میکند سالم بمانید، بلکه به حفظ تعادل زندگیتان نیز کمک خواهد کرد.
مطالعات نشان دادهاند شرکتکنندگانی که سه بار در هفته ورزش میکردند، نسبت به افرادی که اصلاً ورزش نمیکنند، توانایی بهتری برای تمرکز داشتهاند.
خلاصهنویسی
خلاصهها و یادداشتهای دستنویس داشته باشید. در نتیجهٔ دیجیتالیشدن دنیایمان، یادداشتها و خلاصههای ما معمولاً در لپتاپ یا تلفن همراهمان است، که البته این بسیار منطقی است چون این کار بسیار سریعتر از نوشتن است. با اینحال، محققان نشان دادهاند دانشآموزانی که در کلاس درس نُتبرداری میکردند و یا مطالب را مینوشتند، نسبت به دانشآموزانی که نکات را در وسایل دیجیتالی خود نگه میداشتند، بهتر مطالب را درک میکنند.
جمعی از دانشمندان معتقدند علت این امر تایپکردن سریع است. زمانی که شما چیزی را تایپ میکنید معمولاً به آنچه میشنوید فکر نمیکنید و احتمالاً آن را با توجه به برداشت خود نمینویسید. این کار مسئلهٔ درک و یادگیری را بسیار برای مغز سخت میکند.
ترس
از اشتباه کردن نترسید. محققان جدیداً نشان دادهاند که اشتباهکردن هنگام یادگیری میتواند نتایج یادگیری را بهبود ببخشد. طبق یک مطالعه، یادگیری به کمک آزمون و خطا، بخش مفیدی از فرآیند یادگیری است. مطالعهٔ دیگری نشان داده است که اشتباهاتی که به دنبال آن بازخورد اصلاحی وجود داشته باشد، بر یادگیری تأثیرگذار است.
بنابراین اگر هنگام یادگیری چیز جدیدی، مرتکب اشتباه شدید، مدتی را صرف تصحیح اشتباه و بررسی نحوهٔ رسیدن به پاسخ نادرست بکنید. این استراتژی میتواند به تقویت مهارتهای تفکر انتقادی شما کمک کند و شما را با موقعیتهای یادگیری که نیاز به تغییر ذهنیت دارند، سازگار کند.
تمرین پراکنده
استراتژی دیگری که میتواند به یادگیری شما کمک کند پراکنده تمرینکردن است. به جای اینکه سعی کنید همه چیز را در یک یا چند جلسهٔ طولانی یاد بگیرید یا به اصطلاح جمع کنید، یک جلسهٔ کوتاه و متمرکز داشته باشید و سپس استراحت کنید.
مثلاً اگر در حال یادگیری یک زبان جدید هستید، ممکن است تصمیم بگیرید یک مدت زمان فشردهای به مطالعه بپردازید. پس از استراحت دوباره بازگردید و چیزهایی که خواندهاید مرور کنید. این مدل مطالعه و یادگیری، یکی از بهترین راهها برای یادگیری کارآمد و مؤثر است.
چند کتاب که یادگیری شما را متحول خواهند کرد
کتاب یادگیریِ یادگیری
کتاب یادگیری یادگیری اثر باربارا اوکلی نویسندهٔ آمریکایی است. او این کتاب را همراه با تری سینوسکی نوشت که دانش زیادی در مورد علم مغز یا همان «علم اعصاب» دارد و در زمینۀ یادگیری متخصص است. تمامی مطالب این کتاب با کمک علم و دانش روز نوشته شدهاند و نویسندگان این کتاب شما را با مغز و قابلیتهایش و نحوۀ عملکردش در فرآیند یادگیری و یادگیری و بهخاطرسپاری اطلاعات و شگفتنیهای مربوط به یادگیری آشنا میکنند.1,690,000
کتاب بیش یادگیری
مهارت جدید بیاموزید، بهروز بمانید، خود را از نو بسازید و خود را با هر چیزی که سرِ راهتان سبز میشود وفق دهید. اسکات یانگ دستاوردهای جدیدترین مطالعات در حوزهٔ روشهای مؤثر یادگیری و داستان بیشیادگیرانی همانند خود را در این اثر گردآوری کرده است. بیشیادگیری نُه اصل برای تسلط هرچه سریعتر بر مهارتهای پیچیده ارائه میدهد. کتابی که در دست دارید، راهنمایی اساسی برای آموختن تکنیکی برای خودآموزی است تا با آن آیندۀ شغلی خود را تثبیت کنید و امتیازهای رقابتیتان را افزایش دهید. فرقی نمیکند چه هدفی داشته باشید؛ روانصحبتکردن به یک یا دَه زبان جدید، کسب دانشی معادل تحصیل دانشگاهی در مدتی کوتاه یا مسلطشدن به ابزارهای متعدد از سطح پایه برای تولید محصولی جدید یا آغاز کسبوکاری تازه، هدف هرچه باشد اصول بیشیادگیری شما را بهسمت موفقیت هدایت میکند.2,390,000
کتاب پرورش حافظه و تقویت یادگیری
پاسکال میشلان در کتاب پرورش حافظه و تقویت یادگیری که بر پایهٔ جدیدترین یافتههای علمی دربارهٔ مغز و فرآیندهای شناختی نوشته شده است، شما را با انوع ورزشهای ذهنی برای نیرومند کردن حافظهتان آشنا خواهد کرد. هر فصل از تمرینات این کتاب با چیستانهای سرگرم کننده، بازیها و تصاویر جذاب و رنگارنگ همراه شده است تا بتوانید بدون یکنواختی و با اشتیاق در مسیر بهبود حافظه و افزایش خلاقیت خود گام بردارید. در بخشهای مختلف کتاب نیز خودآزماییهایی قرار گرفته است تا از وضعیت کنونی و آتی حافظهٔ خود آگاه شوید و شاهد پیشرفت گام به گام خود در هر مرحله باشید. با مطالعهٔ این کتاب دیگر به سایر ابزارهای تقویت حافظه نیازی نخواهید داشت.950,000
کتاب برانگیختن شوق یادگیری
باب سالو معلم، مشاور، روانشناس و مدیر مدرسه بوده و در طول دوران حرفهای زندگی خود با دانشآموزان عادی و نیز دانشآموزان استنثنایی در مقاطع مختلف تحصیلی سروکار داشته است. او در این کتاب عملاً روانشناسی کنترل درونی را جایگزین روانشناس کنترل بیرونی کرده است و به شما نشان میدهد چطور با ایجاد عشق در یادگیری، به دانشآموزان روحیه ببخشید و یادگیری را برایشان لذتبخشتر و راحتتر کنید. باب سالو در این کتاب تأکید میکند که از دانشآموزان خودارزیابی کنید و از آنها سؤالاتی بپرسید که موجب تسهیل در امر خودارزیابی شود و تا جایی که ممکن است آنها را نصیحت نکنید، بلکه سؤالاتی بپرسید که سطح انگیزۀ آنها را مشخص کند و به چالش بکشدشان تا به نقش و مسئولیتهای خود واقف شوند.
2,430,000
کتاب یادگیری (مربی خودت باش)
یادگیری فرایندی طبیعی است، البته بعضی افراد آگاهانهتر از دیگران این فرایند را طی میکنند. بیشتر افراد نمیدانند که یادگیری چیزی بیشتر از حفظکردن مطالب کتاب یا تسلط بر یک مهارت است. تیبو موریس در این کتاب از شما یادگیرندهای ماهر میسازد. او قدم به قدم بهترین تکنیکهای یادگیری را آموزش میدهد تا با استفاده از آنها به هر مهارتی که میخواهید مسلط شوید. تمرینات این کتاب به شما کمک میکند که سریعتر یاد بگیرید، اطلاعات را بهتر به حافظه بسپارید و به سادگی مهارتهای دلخواهتان را بیاموزید. این کتاب یک راهنمای علمی برای یادگیری عمیقتر، حفظ بلند مدت اطلاعات و تبدیلشدن به یادگیرندهٔ همیشگی است.
1,540,000
هیچکس کامل نیست. شاید همیشه نتوانید تمام نکاتی را که در اینجا گفتیم به کار ببندید و حتی شاید بهتر باشد توصیههای ما را کمی شخصیتر کنید تا برایتان مؤثر واقع شوند. اما همچنین یادتان نرود که شجاع باشید و نکات جدیدی را برای یادگیری به کار ببرید. با اینحال نکات این مقاله حتماً به شما کمک خواهد کرد تا نحوهٔ یادگیری خود را تغییر دهید.
نکتههایی را که گفتیم امتحان کنید و ببینید کدام یک بهتر بر روی یادگیریتان تأثیر میگذارد. آیا شما شخصاً راه درستی برای یادگیری پیدا کردهاید؟
