ادبیات و رمان از ژاپن، سرزمین آفتاب تابان
ژاپن اینروزها در کنار صنعت ماشینسازی و صادراتش، کنار ماشینهای تویوتا گردش مالی عظیمی هم از ادبیات دارد، «مانگا» و «انیمه» طوفانی است که دنیای کتاب و ادبیات را در برگرفته و از آمریکا تا خاورمیانه با تب تند خوانش مانگا روبروست. گردش مالی فروش مانگا در آمریکا سالانه نزدیک به ۱۲ میلیارد دلار است و این ژانر از کتابهای ژاپنی در آمریکا سالانه نزدیک به ۵ میلیون دلار از طریق فروش نسخۀ کاغذی درآمد دارد. با اینحال ادبیات این جزیرۀ نه چندان وسیع گسترۀ عظیمی دارد و موفق شده است از قفس زبان خارج شود و بیرون از مرزهای سرزمینش طرفداران زیادی پیدا کند. از هاروکی موراکامی تا نویسندگان قرن هجدهم و نوزدهم و کلاسیک ژاپن دریچۀ تازهای به سوی اهل کتاب جهان گشودهاند.
تولد نخستین رمان جهان در ژاپن:
میگویند اولین رمان جهان در ژاپن نوشته شده است، رمانی که برمیگردد به اوایل قرن یازدهم. داستان گنجی. هر چند که وقتی بحث قدیمیترین آثار مکتوب ادبی به میان میآید اغلب ذهنها به سمت هزار و یک شب و دونکیشوت میرود. اما داستان گنجی یکی از قدیمیترینهاست رمانی که به احتمال زیاد نویسندهاش یک زن بوده، زنی که تاریخنگاران از او با نام «موراساکی شیکیبود» یاد میکنند، براساس مستندات این کتاب در سال ۱۰۲۱ نگاشته شده است. ژاپنیها سال ۲۰۰۸ هزارمین سال انتشار این کتاب را جشن گرفتند، داستان گنجی طی صد سال اخیر به بسیاری از زبانها ترجمه شده است، ترجمۀ فارسی نسخه کامل این کتاب از زبان ژاپنی توسط دکتر آیت حسینی انجام شده است و بهزودی منتشر میشود. ویرجینا وولف یکی از عشاق این رمان است و سال ۱۹۵۳ نقدی دربارۀ داستان گنجی منتشر کرد و نویسندۀ این کتاب را با تولستوی و سروانتس مقایسه کرده بود. ویرجینا وولف معتقد بود این رمان زمانی نوشته شده است که هنوز آثار مکتوب مدرن در دنیای انگلیسی زبان به وجود نیامده بودند.
به باور بسیاری داستان گنجی مشابهتهای بسیاری به شاهنامۀ فردوسی دارد، با این تفاوت که در شاهنامه سخن از پادشاهان و پهلوانان است و در داستان گنجی، امپراطور و زنانش در مرکز داستان قرار دارند. راوی این داستان هم یک زن است و از زندگی یکی از امپراطوران ژاپن است که نویسنده از او با عنوان «هیکارو گنجی» یاد میکند و نویسنده بر روی روابط عاشقانۀ او و جایگاهش در سلسله مراتب اشراف پرداخته است. راوی که یکی از ندیمههای دربار امپراطور است از اینکه چطور گنجی شیفتۀ عشق و مهر زنان است میگوید و داستانی تودرتو و هزار و یک شبی از زندگی زنان پشت دیوارهای سلطنت میسازد. داستان گِنجی از پنجاه و چهار دفتر تشکیل شده و هرچند در نسخههای خطی متفاوت، تعداد دفترهای آن متفاوت است، اما به طور میانگین از بیش از یک میلیون لغت تشکیل شده و حدود هشتصد بیت شعر از نوع واکا یا شعر ژاپنی هم در آن به کار رفته است. عنوان دفترهای این مجموعه برگرفته از نام شخصیتها یا لغات بکار رفته در اشعار است.
این داستان در ادامۀ «خر طلایی» اثر آپولیوُس و «ساتیریکون» اثر پترونیوُس، قدیمیترین رمان بعد از جهان باستان است.
دفتری از داستان گنجی (یوگائو) | موراساکی شیکیبو | ترجمۀ قدرتالله ذاکری | انتشارات پرنده
کتاب حاضر اگرچه یک دفتر از پنجاه و چهار دفتر داستان گنجی است، اما همان طور که داستان رستم و سهراب میتواند مستقل از شاهنامه بیان شود، «یوُگائو» نیز میتواند داستانی مستقل باشد، با این همه خلاصۀ سه دفتر قبلی نیز آورده شده است. ترجمۀ کتاب حاضر بر اساس آخرین ترجمۀ بانو یوسانو آکیکو از «داستان گنجی» انجام شده است.ادبیات ژاپن و دوران طلایی میجی
در عصر مِیجی (بین سالهای 1868 تا 1916 میلادی) بود که ژاپن به کشوری مدرن بدل شد. داستاننویسی مدرن ژاپنی نیز در اواخر این دوران به عرصه رسید و بزرگان ادبیاتی که فرم آن نوعاً از غرب میآمد، بر صحنه ظاهر شدند. با آغاز اجباری تجارت با قدرتهای جهان از جمله آمریکا در اواسط قرن نوزدهم جریان تازهای به این کشور راه یافت. نویسندگان ژاپنی با آنچه به نام مدرنیسم در غرب رایج شده بود آشنا شدند و تازه رمانهای خارجی به این کشور راه یافت و این کشور کوچک وارد دوران تازهای شد و به سمت یک واقعگرایی حرکت کرد. دورهای ۴۵ ساله که گرچه ژاپن را در مسیر پیشرفت قرار داد اما چهره فرهنگی این کشور را دگرگون کرد. دوره مِیجی دورانی چهل وپنج ساله را از تاریخ ژاپن در بر میگیرد که در آن امپراتور میجی از ۲۳ اکتبر ۱۹۶۸ تا سیام ژوئیه ۱۹۱۲ قدرت را در دست داشت. در این دوره نویسندگانی از راه رسیدند که هر یک با آثارشان به ژاپن ماندگارترین آثار را هدیه کردند.
مهمترین نویسندگان عصر میجی
ناتسومه سوسهکی
سوسهکی در سال 1867 در توکیو ــ که هنوز اِدو نام داشت ــ به دنیا آمد. رشتهی ادبیات انگلیسی را در دانشگاه سلطنتی به پایان برد. از سال 1896 به کار در دانشگاه کوماموتو پرداخت و در سال 1900 با بورسیهی دولت به انگلستان اعزام شد. در سال 1903 به ژاپن برگشت و در آوریل همان سال، در مقام استاد ادبیات انگلیسی مشغول به کار شد شد، اما روحیهاش با فعالیت دانشگاهی جور درنمیآمد و سرانجام نیز در سال 1907 دانشگاه را رها کرد تا تماموقت به کارِ نوشتن بپردازد. از مهمترین آثار سوسهکی میتوان به این رمانها اشاره کرد.
کوکورو | ناتسومه سوسهکی | قدرتالله ذاکری | نشر برج
رمانِ کوکورو در سال 1914 نوشته شد ــ دو سال پس از درگذشت امپراتور مِیجی و دو سال پیش از مرگ نویسندهاش سوسهکی که در آن هنگامْ رماننویسی شناختهشده بود و در اوج شکوفایی هنری به سر میبرد. سوسهکی در کوکورو هم مانند دیگر رمانهایش به تنهاییِ بشر در جهان مدرن پرداخته است. در یکی دیگر از رمانهای او، شخصیت اصلی فریاد سر میدهد «چگونه میتوانم بگریزم، مگر با ایمان، جنون یا مرگ؟» برای سِنسِی (شخصیت اصلیِ کوکورو) نیز تنها راه فرار از تنهاییاش مرگ است. کوکورو بیش از یک سده است که بر شاهنشین ادبیات مدرن ژاپن تکیه زده. ناتسومه سوسهکی بزرگترین نویسندهی تاریخ ادبیات ژاپن و سرآمد خالقان ادبی دورهی میجی است. او که ژاپنیها هر روز تصویرش را روی اسکناسهای هزار ینی میبینند، تنهایی انسان معاصر را روایت میکند؛ قصهی مردی که با خیانت به دوست صمیمیاش به معشوق میرسد، اما مرگ و عشق چنان پیوند میخورند که تنها بار گناهی روزافزون برای عاشق باقی میماند.
روایتی از تنهایی روشنفکران ژاپن؛ معمای زندگی سنسی با نامهای بهجایمانده از او فاش خواهد شد. این رمان را پرفروشترین اثر ادبی تاریخ ژاپن میدانند.
3,150,000
باچان | ناتسومه سوسهکی | پویان حسنآبادی | نشر برج
معلمی تازهکار برای تدریس به شهر ماتسویاما، در جزیرهای کوچک و دورافتاده، در ژاپن میرود. این معلم جوان که از کودکی بیپروا و پرخاشگر بوده و خدمتکار سالخوردهی خانه او را «باچّان» یا ارباب کوچک صدا میکند، حالا هم باید خودش را از دغلکاری و دورویی دیگر آموزگاران برهاند و هم از پس دانشآموزان شرور بربیاید.
موضوع اصلی باچّان، که یکی از محبوبترین رمانهای ژاپنی است، اخلاقیات معاصر است. اما نویسنده بهجای آنکه صراحتاً به این مسئله بپردازد، با طنز و کنایه وضعیت انسان مدرن را در مواجهه با جنبههای سنتی جامعهاش نشان میدهد. او از تجربیات دوران معلمیاش بهره میگیرد تا تضادهای فرهنگی میان مردمان شهرهای بزرگ و کوچک را نشان دهد. باچّان شخصیتی بهیادماندنی است؛ «ارباب کوچکی» که به هیچ قیمتی زیر بار نظم موجود و ارزشهای محافظهکارانهی پیرامونش نمیرود.
1,200,000
من یک گربه هستم | ناتسومه سوسهکی | پرویز همتیان بروجنی | نشر نگاه
توصیف جهان انسانها از دیدگاه موجودی دیگر این امکان را به نویسنده میدهد تا بتواند رخدادهای متنوعی، هر چند سیاسی و ممنوع را به تصویر بکشد. بیان زشتیها و ناملایمتهای زندگی اجتماعی از زاویه دید یک حیوان، مهارتی ویژه نیاز دارد تا انتقاد به مسائل انسانی از دید یک حیوان باورپذیر نوشته شود.
5,950,000
ده شب رویا | ناتسومه سوسهکی | ساره ارضپیما
ده شب رویا مجموعهای از داستانهای کوتاه بههم پیوستۀ ناتسومه سوسهکی است که هر یک در دورههای زمانی متفاوت روایت میشوند. این مجموعه اولین بار در سال 1908 در روزنامه آساهی شیمبون به صورت پاورقی منتشر شد. داستانهای این کتاب فضایی سوررئال و مرموز دارند و رابطه بین مرگ و زندگی موضوع بیشتر رویاها است. این داستانها را استعارهای از تغییرات بزرگی میدانند که در ژاپن دوران میجی در سطوح مختلف برای مدرن شدن شکل گرفتند.در سال 2007 ، یازده کارگردان از نسلهای مختلف سینمای ژاپن اقتباسی سینمایی از ده شب رویا ساختند.
180,000
ژاپن مدرن، ادبیات مدرن در سرزمین آفتاب تابان
چینیها بودند که اولینبار لقب سرزمین آفتاب تابان را به ژاپن نسبت دادند، چون خورشید از سمت ژاپن برایشان طلوع میکرد. اما بعدها این درخشش ژاپن در عرصههای گوناگون صنعت و تولید آثار فرهنگی بود که سبب شد ژاپن را به همین لقب بشناسند. در ادامه با ده نویسندۀ ژاپنی که به نوشتۀ نیویورکتایمز آثاری برای همه دورانها خلق کردهاند، آشنا میشوید:
یوکیو میشیما
یوکیو میشیما را با رمانهایش و شیوۀ خودکشیاش با روش سنتی هاراگیری ژاپنی میشناسند، او را نابغۀ دوران میدانند. نویسندهای که در سالهای رخوت پس از جنگ در ژاپن ظهور کرد و در آن فضای نهیلیسیتی و سرخوردگی سرآمد بودند. پس از شکست در جنگ بسیاری از افسران ردهبالای ژاپنی و حتی مردم عادی دست به خودکشی زدند، مساله هویت ژاپنی دچار یک بحران شده بود و در این میان ادبیات هم ملهم از این فضا بود.
او در بیست سالگی با نوشتن رمان اعترافات یک نقاب پا به دنیای داستاننویسی گذاشت و خیلی زود با این رمان کوچک به شهرت رسید. قصۀ پسربچهای که همراه با مادربزرگش زندگی میکند و در خانه حبس شده است، او مجبور است جای بازی با بچههای دیگر در یک اتاقک نمور پرستار مادربزرگ پیرش باشد.
از آثار مهم او میتوان به چهارگانه دریای حاصلخیزی اشاره کرد؛ که به مسئله تناسخ در چند نسل میپردازد. همچنین رمان معبد طلایی از دیگر آثار شاخص او بهشمار میرود. رمان کوتاه آوای امواج نوشته میشیما نیز داستانی عاشقانه است که موفق به دریافت جایزه شینچوشا شد. نمایشنامه بانو آئویی میشیما را بهرام بیضایی در تهران به نمایش درآورده است. میشیما یوکیو در صبح آخرین روز زندگی خود آخرین کتاب از چهارگانهاش به نام دریای حاصلخیزی را برای ناشر پست کرد. این چهار کتاب در آشفتگی شکوفایی خلاقانهای نوشته شد که چیزی بدیع بود. از سال ۱۹۱۲ شروع میشود، کمی بعد از جنگ روسیه و ژاپن و در سال ۱۹۷۵ پایان مییابد، آنها یک دوره تغییر خارقالعاده را میگذرانند: از صعود امپراطوری ژاپن تا نابودی جنگ جهانی دوم و تا ظهور سرمایهداری و مصرفگرایی ژاپن. همه حول یک شخصیت کنار هم قرار گرفتهاند، هوندا - شاید طرفداری برای میشیما باشد - تناسخ دوست بچگیاش را دوباره تکرار کند، روح جاودانی که با تغییر و زوال محاصره شده است.
مهمترین رمانهای میشیما که به فارسی ترجمه شدهاند، میتوان از این کتابها یاد کرد:
برف بهاری | یوکیو میشیما | غلامحسین سالمی | نشر نگاه
برف بهاری نخستین قسمت از رمان چهارگانه نهایی میشیما است. کییوآکی پسر زیبا و اشراف زادهای است که در خانواده پولدار ماتسوگائه متولد شده است. خانواده آیاکورا خانوادهای از نظر اجتماعی بالا ولی از نظر مادی فقیر است و پدر کییوآکی او را به نزد آیاکورا ها میفرستد تا موقعیت اجتماعی آنها برای او مفید واقع شود. این خانواده دختری بسیار زیبا به نام ساتوکو دارد. این دختر و پسر عاشق هم میشوند ولی به گونهای عجیب پسر از یک سو شدید عاشق دختر است، ولی از سوی دیگر به نوعی مقاومت کرده و حس نفرت هم دارد. دختر عاشق اوست ولی سعی در حفظ غرورش را هم دارد.
6,250,000
اسبهای لگام گسیخته | یوکیو میشیما | غلامحسین سالمی | نشر نگاه
اسبهای لگامگسیخته دومین کتاب از مجموعه چهارگانه دریای حاصلخیزی است. منتقدان بسیاری این کتاب را بهعنوان اثری میهنی ستودهاند. در این کتاب شورانگیزترین صحنههای خودکشی به شیوه هاراکیری به تصویر کشیده شده است. هوندا، که در کتاب برف بهاری دانشجوی رشته حقوق بود، در این کتاب وکیل دعاوی است. او که همواره با یاد و خاطره دوست ازدستشدهاش، کییوآکی ماتسوگائه زندگی میکند، حضور دوباره او را در قالب ایسائو اینوما میبیند و تمامی داستان درباره شخصیت ایسائو است…
2,550,000
پایان ضیافت | یوکیو میشیما | شیوا مقانلو | نشر نیماژ
رمان پایان ضیافت اثری پرکشش و تحسین شده از یوکیو میشیماست؛ داستانی به ظاهر عاشقانه و پر از شور و احساسات فردی و در باطن پر از عصیان و طغیان نسبت به عرف و سنتهای اشتباه و ناکارآمد. میشیما با همان سرکشی و هشیاری اجتماعی که در باقی آثارش نیز دارد و با نگاهی پیشرو و همدلانه به زنانگی قهرمان کتاب خود یعنی کازو را زنی موفق و پرشور ترسیم کرده که باید بین عشق و زناشویی و تعهداتی که جامعه از او انتظار دارد و اهداف شخصی و آنچه خودش از خودش میخواهد دست به انتخاب بزند. جالب اینکه قهرمانان او در این رمان نه جوانانی در ابتدای مسیر زندگی، بلکه میانسالانی با موقعیتهای بالای اجتماعی هستند که باید راهی برای بقا بیابند.عقل سلیم در جامعۀ سنتی و کهنهای که کازو در آن بزرگ شده بود میگفت که جذابیتهای زنانه سلاح قدرتمندی است که میتواند بر پول و قدرت فائق بیاید؛ اما چنین باوری حالا به نظرش چیزی بیش از یک افسانۀ دور نمیرسید.2,400,000
یاسوناری کاواباتا
یاسوناری کاواباتا نخستین ژاپنی بود که برندۀ نوبل ادبیات شد. کاواباتا کودکی دشواری داشت و اغلب نزدیکانش را از دست داده بود و برای همین هم مسالۀ تنهایی یکی از درونمایههای اصلی آثارش بود. از او آثار بسیاری به جا مانده است که همگی در خور ستایش هستند و به زبانهای گوناگون ترجمه شدهاند.
مهمترین آثاری که از کاواباتا به فارسی ترجمه شدهاند:
کتاب استاد | یاسوناری کاواباتا | مانی پارسا | نشر نو
منتقدان میگویند کتاب استاد مرثیهای است شاعرانه برای یک جامعۀ از دست رفته و مردمانش. کاواباتا در این رمان مسابقه استاد محترم شکستناپذیری را با بازیکنی جوان و مترقی دستمایه کرده است تا لحظهای را به تصویر بکشد که در آن سنتهای صلب ژاپن امپراتوریایی با هجوم سدۀ بیستم مواجه میشوند. رقابت استاد و حریفش چند ماه به طول میانجامد و در خلال بازی تنشهایی پیش میآید که جز بازیکنان، خانواده و نزدیکان آنها را نیز در خود فرومیکشد و مسابقه را به دوئلی تبدیل میکند که سرانجامی ندارد جز مرگ یکی از بازیکنان.آوای کوهستان | یاسوناری کاواباتا | داریوش قهرمانپور | نشر چشمه
«آوای کوهستان» رمانیست که کاواباتا پساز جنگ جهانی دوم نوشت و حکایت خانوادهایست که جنگ شکافی عمیق در زندگی فردی و جمعیشان به وجود آورده است. کاواباتا که در ساختن بدیعترین و شخصیترین تصاویر از طبیعت پیرامون و انسانها استادی تمامعیار است، همچون نقاشان، تصویرگران و هایکوسرایان کهن ژاپنی، به عمق زیباشناختی و فلسفی هر واقعیت قابل دیدن و شنیدن نفوذ میکند و این مهم را در کتاب «آوای کوهستان» در رفیعترین فرمش انجام داده است. آوای کوهستان، رمانیست که با اندوهی عمیق، فسردگی مردمان افسونزدهای را نشان میدهد که جنگ و پیامدهایش، پیوندهایشان با خود و دیگران را از آنها ستانده و به زندانی به بزرگی همهی جهان افکنده است.
3,300,000
کیوتو (پایتخت قدیم) | یاسوناری کاواباتا | مترجم مهدیه عباسپور | نشر چشمه
کیوتو (پایتخت قدیم) روایت دختری به نام چیه کو است که والدینش، صاحب یک عمده فروشی کوچک کیمونودر شهر کیوتو هستند. او که یک بچۀ سرراهی است، از پدر و مادر واقعی خود هیچ اطلاعی ندارد تا اینکه شانس ملاقات با خواهر دوقلویش را پیدا میکند. در همین حال، پدرش شروع به ترکیب ایدههایی از هنر غربی با الگوهای لباسهای کیمونو کرده و بیشتر وقت خود را در یک معبد در تنهایی و انزوا میگذراند. شخصیت اصلی دیگر این رمان، خود شهر کیوتو، یا به صورت دقیقتر، جنبههایی از باطن کهن، جشنها و آیینها، صنایع دستی و زیباییها، مناطق و مناظر شهری و روستایی آن و تغییراتی است که با پایان جنگ و آغاز دورۀ نوگرایی در ژاپن به وقوع پیوسته است. داستان غنی و پرجزئیات کاواباتا، استفادۀ ظریف از عنصر استعاره و جذابیت موضوع اصلی داستان، کتاب کیوتو را به یک رمان بسیار اصیل ژاپنی تبدیل کرده است.
1,600,000
کوبهآبه
او را یکی از پیشگامان داستاننویسی آوانگارد ژاپنی میدانند، آبه متولد مارس ۱۹۳۴ بود و در فضای بعد از جنگ بحث فقدان هویت را در آثارش مطرح کرد. بحران هویتی که پس از جنگ جهانی دوم در ژاپن مطرح بود توجه بسیاری از خوانندگان جهانی را به خود جلب کرد.
از مهمترین آثار کوبه آبه میتوان به این کتابها اشاره کرد:
زن در ریگ روان | کوبه آبه | مهدی غبرایی | نشر نیلوفر
روان رمانی در ژانر دلهرهآورکه اولینبار در سال 1962 منتشر شد و در همان سال، جایزهٔ ادبی یومیوری را دریافت کرد. در سال 1964 فیلمی با همین نام از روی این رمان اقتباس شد و در جشنوارۀ کن همان سال توانست جایزهٔ ویژۀ هیئت داوران را به خود اختصاص دهد.
ماجراهای این رمان کوتاه در 31 فصل اتفاق میافتد و افسانهی سیزیف را تداعی میکند. سیزیف در اساطیر یونان مردی نفرینشده است که باید تا ابد هر روز، تختهسنگی را به بالای کوه ببرد و غلتیدن آن را به نقطه اول تماشا کند.
داستان رمان دربارهی حشرهشناسی است که آرزو دارد حشرهای کشفنشده بیاید و نام خودش را روی آن بگذارد تا جاودانه شود. او به دهکدهای سفر میکند و مجبور میشود شب را آنجا بگذراند. پیرمردی او را به کلبهای عجیب دعوت میکند که گودالی عمیق در انتهای آن قرار دارد و زنی در آن زندگی میکند. مردم دهکده او را داخل گودال میاندازند. در دهکده گودالهای اینچنینی بسیاری وجود دارد که مانع طوفان میشود و مردم دهکده مطمئن میشوند که قربانیانشان نمیتوانند از گودالها بگریزند. حشرهشناس و زن غریبه مجبور هستند هر روز شن اضافی را در سبدی به بالا بفرستند و اگر حتی یک روز این کار را نکنند، کلبه روی سرشان خراب میشود. در این وضعیت بغرنج و عجیب تنها همدیگر را دارند و فقط میتوانند به خودشان تکیه کنند.
مرد جعبهای | کوبه آبه | مرضیه طرلانی | نشر خوب
این اثر وهمانگیز و غریب روایت مردی است که تجمل یک زندگی معمولی را کنار میگذارد و در عوض با پوشیدن جعبهای به دل شهر میزند. مرد جعبهای در خیابانهای توکیو زندگی را میگذراند و همزمان دیوانهوار مینویسد. او چیزی را وصف میکند که از سوراخ جعبه میبیند یا شاید تصور میکند که میبیند. از مرد مرموزی مینویسد که با اسلحه به او شلیک میکند، از پرستاری جوان و جذاب و از دکتری که میخواهد مرد جعبهای باشد.1,800,000
نسل جدید ادبیات ژاپن
در میان نویسندگان نسل جدید ادبیات ژاپن اغلب خوانندگان غیرژاپنی بیش از همه هاروکی موراکامی را میشناسند، نویسندهای که مرزهای خلاقیت را جابهجا کرده است و برای ادبیات و داستان ژاپنی سیل عظیمی خواننده آورده است. اما مرزهای خلاقیت در ژاپن به موراکامی ختم نمیشود و نویسندگان نسل جدید هر یک دری تازه به سوی سرزمین خورشید تابان گشودهاند. از جمله این نویسندهها میتوان به این نامها اشاره کرد:هاروکی موراکامی
هاروکی موراکامی استاد داستاننویسی مدرن است، سرگشتگی انسان امروز را ورای مرزها به تصویر میکشد و همین روحیه در داستانهایش سبب شده است داستانهایش از آمریکا تا نروژ در صدر پرفروشترینها خوش مینشیند. آثار موراکامی در پنجاه کشور دنیا ترجمه شدهاند و میلیونها نسخه بیرون از ژاپن به فروش رفتهاند. او طی این سالها برندۀ جوایزی همچون جایزۀ فرانک اوکانر، جایزۀ فرانتس کافکا و.. را دریافت کرده است. طی سالهای اخیر برخی از منتقدان ژاپنی او را به خلق ادبیات غیرژاپنی متهم کردهاند و معتقدند او تحتتاثیر نویسندگانی همچون ریموند کارور و کورت ونهگات مینویسد و دچار از خودبیگانگی شده است، اما موراکامی به نظر توجهی به این نقدها ندارد.
از جمله مهمترین آثار موراکامی میتوان به این رمانها اشاره کرد:
کافکا در کرانه | هاروکی موراکامی | مهدی غبرائی | نشر نیلوفر
كافكا تامورا پسر نوجوانی از طبقۀ ثروتمند است كه با پدرش در یك خانه زندگی میكند. او مدتهاست كه در انتظار روز تولد 15 سالگیاش است، چرا كه قصد دارد در این روز از خانه فرار كند. سرانجام روز موعود فرا میرسد و او پس از برداشتن وسایل ضروری با بلیتی كه برای تاكاماتسو، یكی از دورترین شهرها ازمحل سكونتش، رزرو كرده بود سوار اتوبوس میشود. کافکا علاقۀ خاصی به كتاب و كتابخانه دارد و در تاكاماتسو نیز به یكی از كتابخانهها سر زده و با كتابدار آن با نام اوشیما دوست میشود. كافكا در تاكاماتسو ماندگار میشود و پس از اقامت یك هفتهای در هتل برای اسكان دایمی به همان كتابخانه میرود. در ادامه ماجراهای بسیاری برای او رخ میدهد، از جمله یک قتل، تعقیب پلیس برای یافتن وی، و انتصاب به مدیریت كتابخانه به مدت 50 سال. در نهایت او پس از كسب تجربیاتی تصمیم میگیرد به خانه بازگردد و ادامۀ تحصیل دهد؛ در حالی كه میداند روزی به تاكاماتسو بازخواهد گشت.4,850,000
سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای زیارتش | هاروکی موراکامی | امیر مهدی حقیقت | نشر چشمه
سیزدهمین رمان هاروکی موراکامی طرفداران بسیار زیادی داشت. رمانی که به گفتۀ بسیاری از منتقدان موراکامی را به اوج روزهای داستاننویسیاش برگرداند. این رمان سال ۲۰۱۳ در ژاپن منتشر شد و ظرف مدت یک ماه، یک میلیون نسخه از آن به فروش رسید. موراکامی به رسم معمول که نام کتابهایش را از نام موزیکها و کتابهای مورد علاقهاش اقتباس میکند، نام این رمان را هم از سوییت سالهای زیارتِ فرانتس لیست الهام گرفتهاست؛ قطعهای که نقش پررنگی در رمان دارد و در بزنگاههای کلیدی به آن اشاره میشود. شخصیت اصلی کتاب سوکورو تازاکی نام دارد. در سال ۱۹۹۵، دوستان نزدیک سوکورو که همکلاسیهای دبیرستاناش بودند، ناگهان بدون هیچ توضیحی تماس خود را با او قطع کردهاند و این اتفاق تأثیرات زیادی بر روحیه سوکورو گذاشتهاست. ۱۶ سال بعد در سال ۲۰۱۱، سوکورو به اصرار دوستدخترش به دنبال توضیحی برای این ماجرا، دوباره با دوستان سابقاش ملاقات میکند.3,400,000
از دو که حرف میزنم از چه حرف میزنم | هاروکی موراکامی | مجتبی ویسی | نشر چشمه
این رمانواره در حقیقت نوشتاری خاطرهمانند است که «هاروکی موراکامی» از زندگی خود ارائه میدهد. نویسندهای که روزی هشت کیلومتر میدود و حتی در مسابقات دوی ماراتن هم شرکت میکند و معتقد است میان دویدن و نویسندگی شباهتهایی هست. استقامت و تداوم راز نهفته در هر دو است. استعداد مهم است اما مهمتر پشتکار و تمرین است و تلاش برای یافتن چشمه خلاقیت و توانایی و عاملی که به اکثر دوندگان انگیزه میدهد، هدف شخصی است.
1,950,000
کیگو هیگاشینو
کیگو هیگاشینو نویسندۀ ژاپنی و برندۀ جایزۀ ادبیات پلیسی ادگار رامپو است. او به واسطۀ رمانهای جنایی که خلق کرده است نه تنها در ژاپن که در دنیای ادبیات بینالمللی نیز خوانندگان بسیاری دارد. او متخصص خلق صحنههای پیچیده و جنایتهای عجیب است، داستانهایش چنان لایههای تودرتویی دارند که خواننده را مدتها غرق خود میکنند. هیگاشینو نشان داده است که میتواند در ژانرهای مختلفی بنویسد، رمان معجزههای خواربارفروشی نامیا یکی از این آثار متفاوت است.
مهمترین کتابهای هیگاشینو عبارتند از:
فداکاری مظنون ایکس | کیگو هیگاشینو | محمد عباسآبادی | نشر چترنگ
یاسکو مادری مهربان است و با تنها دخترش زندگی آرامی دارد تا اینکه سر و کله همسر سابقش پیدا میشود و آرامش آنها را برهم میزند. بعد از دقایقی هولناکی که بر یاسکو و دخترش میگذرد، کمکی ناخوانده از همسایه ریاضی دانشان، ایشیگامی، به آنها میشود که پای کارآگاهی کوساناگی را به ماجرا باز میکند. وقتی کاراگاه در تلاش است تا تکههای پازل اتفاقات آن شب را کنار هم بچیند با پیچیدهترین و مرموزترین پرونده عمرش مواجه میشود. هیچ یک از اتفاقات با هم جور در نمیآیند تا اینکه…
4,000,000
معجزههای خواربارفروشی نامیا | کیگو هیگاشینو | نفیسه خسروجردی | نشر میلکان
شبی سه جوان خلافکار، بعد از آخرین دزدیشان در خواربارفروشی متروکهای مخفی میشوند. در کمال تعجب، نامۀ مرموزی از دریچۀ پستِ روی کرکره به داخل مغازه میافتد، درحالیکه هیچکس بیرون مغازه نیست. نویسندۀ نامه درخواست عجیبی دارد؛ او دغدغهای دارد و از آنها توصیه میخواهد. این درخواست بهظاهر ساده در این مغازۀ غیرمعمولی باعث میشود این سه پسر ماجراجویی اسرارآمیزی را آغاز کنند. نامههای آنها فراتر از زمان و مکان میروند، به دست آدمهای مختلف میرسند، پرده از راز نامیا برمیدارند و مسبب معجزههای بسیاری در زندگی افرادی میشوند که بهظاهر به هم نامرتبطاند اما سرنوشتشان به یکدیگر گره خورده است.
معجزههای خواربارفروشی نامیا اثری است که به قلب خوانندگان بسیاری در سراسر جهان نفوذ کرده و جوایز بیشماری را از آنِ خود کرده است. تاکنون بیش از چهارده میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفته و سه اجرای تئاتر و دو فیلم سینمایی به زبان ژاپنی و چینی از روی آن اقتباس شده است.
2,650,000
رژۀ خاموش | کیگو هیگاشینو | محمد عباسآبادی | نشر چترنگ
کانیچی هاسونوما که به دو قتل متهم شده و به استناد قانون مرور زمان و نیز سکوت در دادگاه آزاد شده است، به محلۀ کیکونو باز میگردد و از خانوادۀ یکی از مقتولان، سانوری نامیکی، ادعای خسارت میکند. سانوری نامیکی سه سال پیش مفقود شده بود و اخیراً بقایای جسدش در آتشسوزی خانۀ مخروبهای در استان شیزونوکا پیدا شده است؛ خانهای که متعلق به مادر کانیچی هاسونوماست. در خلال تحقیقات پلیس برای کشف راز قتل سانوری، همزمان با رژۀ سالانۀ کیکوتو، اتفاق تازهای میافتد که جهت پرونده را تغییر میدهد.3,600,000
شما تا چه حد با ادبیات ژاپن آشنایی دارید؟ اگر تاکنون رمان ژاپنی نخواندهاید میتوانید اولین داستان ژاپنی را از فهرستی که در این صفحه برایتان تدارک دیدهایم انتخاب کنید.